20 मे 1961 त तयार केल्ल्या संविधानाप्रमाण मॉरिटेनिया हो इस्लामीक प्रजासत्ताक देश म्हण जाहीर केलो. ह्या संविधाना प्रमाण सगळी सत्ता राश्ट्राध्यक्षाच्या हातांत आशिल्ली. पूण 1978 त जाल्ल्या लश्करी उठावाक लागून सगळी सत्ता लश्कराच्या हातांत गेली. नव्या लश्करी प्रशासनान मॉरिटेनियम पीपल्स पार्टी हो पक्ष आनी देशाची संसद बंद केली. आनी सगळी सत्ता मिलिटरी कमिटी फॉर नॅशनल रिकव्हरी च्या शेकातळा उरली. कर्नल मुस्ताफा ओडल्ड सॅलेक ह्या सीएम. आर. एनच्या. मुखेल्यान अध्यक्ष पद आपलेचकडे दवरल्लें. 3 जून 1978 त अहमद लाउली राश्ट्राध्यक्ष जालो.
अर्थीक स्थितीः आफिकेंतल्या मागाशिल्या देशांतलो हो एक देश आसा आनी शेतवड आनी गोरवां पोसप हो हांगाचो मुखेल वेवसाय. शेतवड चडकरून पावसाचेरूच आदारून आसा. देशाच्या अन्नधान्याच्या वट्ट गरजेंतलें फकत 10 उत्पन्न देशांत पिकयतात. ज्वारी, कड्डण, खाजूर , भात, मको, भूंयमूग, कणगां, रताळीं, कापूस, अरेबिक दींक, भाजीपालो हांचें उत्पन्न कांय प्रमाणांत जाता. पशुपालन हो हांगाच्या लोकांचो परंपरीक आनी मुखेल वेवसाय आसा आनी दिसानदीस तो वाडत आसा. 80 मूर लोक गोरवां आनी मेंढरां पोसतात. रानांतले पिकावळींत, अँकेशिया वनस्पतीसावन मेळपी अरेबीक दीक म्हत्वाचो आसा. मॉरिटेनियाक 900किमी. दर्यादेग फाव जाल्ल्यान नुस्तेमारीचो धंदो व्हड प्रमाणांत चलता. मॉरिटेनियम फिश इंडस्ट्रीज ही नुस्त्याचेर प्रक्रिया करपी मुखेल स्पॅनिश कंपनी हांगा आसा.
देशाचे येरादारीच्या मळार तितलिशी उदरगत जावंकना. लागीं लागीं आसपी रेंवेंच्यो दोंगुल्ल्यो, दक्षिण वाठारांत अकस्मात येवपी हुंवार खर चड्ट्यो आनी देंवत्यो ह्यो रस्त्यांचे येरादारींत मुखेल आडखळी आसात. आजूनय देशाचे उत्तरेवटेन उंट आनी दक्षिणक बैल आनी गाढवां हांचो व्हडा प्रमाणांत उपेग करतात. 1983 मेरेन देशांत 8,900 किमी. लांबायेचे रस्ते आनी 652 किमी. लांबायेचे रेल्वे मार्ग आशिल्ले. नॉकशॉट, न्वादिब्यू आनी नेमा हांगा आंतरराश्ट्रीय विमानतळ आसात . न्वादिब्यू आनी न्वाकशॉट हीं हांगाचीं मुकेल बंदरां आसात.
लोक आनी समाजजीणः देशांतले 68 लोक वंशाचे नी बाकीचे 32 लोक निग्रो वंशाचे सात. मूर लोकांत अर्दे गोरे कातीचे आनी अर्दे सावळ्या रंगाचे आसात. निग्रो लोक चडशे दक्षिणेकडचे सेनेगल न्हंयेच्या वाठारांनी आनी शारांनी सांपडटात. निग्रो लोक तूकूलार , साराकॉल, फुलानी , वोलॉफ आनी बाबारी पंगडांतले आसात. युरोपी लोकांतले चडशे फ्रेंच आनी संपॅनिश आसात. राखणें आपलीं गोरवां घेवन नव्या नव्या चरवा मळांनीं भोंवत आसतात. अरबी आनी फ्रेंच ह्यो हांगाच्यो अधिकृती भाशा आसात. अरबी ही राश्ट्रभाशा आसा. चडशे मूर लोक अरबी भाशा उलयतात. एल् छाब हें न्वाकशॉटसावन उजवाडाक येवपी दिसाळें आसा. सधा शिक्षणाच्या मळार उदरगत करपाचे यत्न नेटान चल्यात. पूण साक्षरतेचें प्रमाण फक्त 16% आसा. राजधानी न्वाकशॉट , देशांतलें सगळ्यांत व्हड शार, तशीच न्वादिब्यू, काएडी, झाउएराटे, रोसो आनी आटार हीं हांगांचीं म्हत्वाचीं शारां आसात.
-कों.वि.सं.मं.
मॉरिशसः मॉरिशस हो मुखेल जुंवो आनी हेर महासागकांतल्या ल्हान ल्हान जुंव्यांपसून तयार जाल्लो देश. ह्या देशांत मॉरिशस जुंवो, रोड्रीगेस जुवो, आगालेगा जुंवो, सेंट ब्रांडन द्दीपसमूह हांचो आस्पाव जाता. मॉरिशस हो हांगांतलो सगळ्यांत व्हड जुंवो म्हण ह्या देशाक मॉरिशस हें नांव मेळ्ळें. हो जुंवो मादागास्काराचे उदेंतेक ८०० किमी. परस आसा. देशाच्या वट्ट क्षेत्रफळांतलें ९३% क्षेत्रफळ आनी वंट लोकसंख्येंतली ९७% लोकसंख्या एकट्या मॉरिशस जुंव्याची आसा. अक्षवृत्तीय आनी रेखावृत्तीय विस्तार १९°५० ते २०°५ दक्षिण आनी ५७°८ ते ५७°४८ उदेंत मॉरिशस जुंव्याचे सादारण उदेंतेक ५३० किमी. पयस रोड्रीगेस जुंवो आनी उत्तरेक ९६० किमी. परस दोन आघालेगा जुंवे आसा. लोकसंख्याः १,६८,२५६१(१९९१). वट्ट क्षेत्रफळ २,०४० चौ.किमी . आसा. मॉरिशस जुंव्याचेर आशिल्लें पोर्ट लुई शार देशाची राजधानी आसा.
भूंयवर्णनः मॉरिशस हो ज्यालामुखी क्रीयेंतल्यान निर्माण जाल्लो जुंवो आसा.जुंव्याचे उत्तरेक सपाट मळांचो वाठार आनी मध्यवाठार पठारी आसा. सपाज मळांसावन मदल्या पठारी वाठारा मेरेन उंचायम६७० मी. इतली वाडत वता. ह्या पठारी प्रदेशांत ल्हान ल्हान पर्वतांच्यो वळी आनी ल्हान दोंगुल्ल्योय आसात. जुंव्याचे दक्षिणेकडचो वाठार पर्वतांचो आसा आनी नैर्ऋत्येक पिटोन दला पेटीट रीव्हीयरा नवार हें देशांतलें सगळ्यांत ऊंचग(८२६मी.) तेमूक आसा. रोड्रीगेस होय ज्वालामुखी जुंवो आसा. मॉरिशस जुंव्याचेर स मातयेप्रकार सांपडटात. तातुंतल्या बेसाल्ट फातरांसावन तयार जाल्ली काळी माती चड पिकाळ आनी शेतवडीचे नदरेंतल्यान म्हत्वाची आसा. मॉरिशस जुंव्याकडच्यान खूब ल्हान ल्हान न्हंयो खोल देगणांतल्यान व्हांवतात. हातुंतली ग्रँड रिव्हर साउथ-ईस्ट ही सगळ्यांत लांबळ(३९मी.) न्हंय आसा.
हवामान, वनस्पत आनी मोनजातः दर्यादेगेलागच्या वाठारांनी हवामान 18 ते 30 से. इतलें आसता. मदल्या वाठारांनी 460मी. उंचायेचेर तें 13 ते 26 से. आसता. नेव्हेंबर ते एप्रिल गीम आनी मे ते ऑक्टोबर शिंयाळो आसता. गिमांतलें सरासरी तापमान 24 से. नी शिंयाळ्यांत सरासरी तापमान 20 से. आसता. वर्सुकी सरासरी पावस अस्तंत दर्यालागसारच्या वाठारांनी 90सेंमी. पडटा. आग्नेय दर्यादेगांचेर 150 सेंमी. आनी मदल्या पठारी वाठारांत 500 सेंमी. पावस पडटा.
देशांत सु.600 वनस्पतींचें प्रकार सांपडटात. सद्या ह्या जुंव्यार सांपडपी वनस्पतींची लागवड हालींच हांगा रावपी लोकांनी केल्या. युरोपी
