इंग्लीश आनी मॉल्टीज ह्यो गेशांतल्यो अधिकृत भाशा. इटालियन भाशेचो कांय प्रमाणांत उपेग जाता. पूण शिक्षणक्षेत्रांत आनी सरकारी कामांत इंग्लीश भाशेचोच वापर करतात. मॉल्टीज ही मुखेलपणान अरबी भाशेचेर आदारल्या . ती भाशा रमी लिपींत बरयल्या.
व्हॅलेट्टा, स्लिमा, बिर्किर्कार, कॉर्मी, राबात, झेटून ही मॉल्टा जुंव्यावयलीं मुखेल शारां.जाल्यार व्हिक्टोरिया हें गोझा जुंव्यावयलें मुकेल शार. ह्या जुंव्यावयले पाडला, मिसिडा, मदीना, लुका हे गांवूय प्राचीन अवशेश आनी हेर गजालींखातीर प्रसिद्द आसात
-कों.वि.सं.मं.
मॉसबावर, रुडोल्फ लूटव्हिखः (जल्मः ३१ जानेवरी १९२९, म्यूनिक ).
नामनेचो जर्मन भौतिकशास्त्रज्ञ. ताणें म्यूनिक हांगाच्या तांत्रिक विधापिठांतल्यान १९५३त पदवी , १९५५ त पदव्युत्तर पदवी आनी १९५७ त डॉक्टरेट मेळयली. १९५५-५७ ह्या काळांत ताणें हायडल्बर्ग हांगा माक्स प्लांक इन्स्टिट्युटांत संशोधन सहाय्यक आनी १९५७-६०त म्यूनिक हांगाच्या तांत्रिक विधापिठांत संशोधन अधिछात्र म्हूण काम केलें. १९६०त तो कॅलिफॉर्निया इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नेलॉजींत संशोधन अधिछात्र म्हूण गेलो आनी थंयच १९६१ त वडील संशेधन अधिछात्र आनी डिसेंबर १९६१ त भौतिकशास्त्राचो प्राध्यापक जालो . फुडें १९६४ त तो म्यूनिकच्या तांत्रिक विघापिठांत प्रायोगिक भौतिकशास्त्राचो प्राध्यापक जालो आनी उपरांत १९७२ त फ्रांसांतल्या ग्रनॉबल हांगाच्या इन्स्टिट्यूट माक्स फोन लौए हे संस्थेचो आनी फ्रेंच -जर्मन- ब्रिटीश उच्च अभिवाह अणुकेंद्रीय विक्रियकाचो संचालक जालो.
मॉसबावर हाणें 1953 सावन गॅमा किरणांचें द्रव्यांतलें शोशण आनी खास करून अणुकेंद्रीय अणुस्पंदनी शोशण हांचेविशींचे म्हत्वाचें संशोधन केलें. घन स्फटिकांच्या जाळांत आशिल्लीं कांय अणुकेंद्रां गॅमा किरणांचें प्रत्यागगतीविरयत उत्सर्जन आनी शोशण करूंक शकता, अशें ताका दिसून आयलें. अशे खाशेली स्थितींत गॅमा किरणांच्या उत्सर्जकाक शोशकासापेक्ष जरी थोडो नोट दिलो , तरी किरणांच्या अऩुस्पंदनी शोशण नश्ट जाता. तेखातीर ताणें नीच तापमानाक आनी इरिडियम (191) ह्या समस्थानिकाचो उपेग केलो. फुडें लोह (57) हो समस्थानिक चड परिणामकारक आशिल्ल्यान वापरांत आयलो. ह्या सोदाक लागून उत्सर्जक आनी शोशक अणुकेंद्रांच्या अवस्थांतलो सामको सूक्ष्म फरक मेजपाची एक प्रभावी आनी संवेदनशील पद्दत तयार जाली. ताका लागून व्यापक सापेक्षता सिध्दांततल्या आनी घन अवस्था भौतिकींतल्या कांय प्रस्नांची प्रयोगशाळेंतूच चांचणी करप शक्य जालें.
गॅमा किरणांच्या अनुस्पंदनी शोशणाविशींचें संशोधन आनी ताचेवरवीं ताणें नावांन वळखुपांत येवपी परिणामाचो लायिल्लो सोद हाचेखातीर ताका रॉबर्ट होफस्टाटर हाचेवांगडा १९६१ च्या भौतिकशास्त्राचो नोबॅल पुरस्कार फाव जालो. मॉसबावर परिणामाचो वापर रसायनशास्त्र, जीवविज्ञान, चांद्रविज्ञान ह्या फांट्यांतूय जालो.
-कों.वि.सं.मं.
मिकिरः उदेंत भारतांतली एक आदिवासी जमात. मिकिर हें नांव तांकां आसामी लोकांनी दिलां. पूण ते स्वताचो उल्लेख आर्लेंग ह्या नांवानूच करतात. आर्लेंग म्हळ्यार मनीस.
ह्या लोकांची वसती चडकरून आसाम राज्यांतल्या सिबसागर , नौगांग, कामरुप, उत्तर काचार दोंगुल्ल्यो आनी मिकिट दोंगुल्ल्यो ह्या प्रदेशांनी आसा. मेघालय, अरुणाचल प्रदेश आनी नागालँड ह्या राज्यांतूय तांची कमी प्रमाणांत वसती आसा.
मिकिर लोकांचे चिंगथाँग , राँगहोंग आनी हमरी अशे तीन पोटभेद आसात. दर एका पोटभेदांत कांय कुळां आसात. तातुंतलीं इंगटी, तेरंग, तेरॉन, तिमंघ आनी इंघी हीं मुखेल कुळां आसा.
मिकिर लोक घरांत मिकिर बोली उलयतात आनी भायर असमिया भास उलयतात. मिकिर बोलीभाशेचें नागा गटांतले बोलीभाशेकडे सारकेंपण आसा.
गव्हाळी वर्ण, मध्यम उंचाय , सपाट आनी रूंद नाक तशेंच बळीश्ट शरीर हीं मिकिर लोकांची मुखेल शारिरीक खाशेलपणां आसात. हे लोक तिबेटी- बर्मन वंशाचे आसात .
मिकिर दादले, निळे वा तांबडे पटे आशिल्ल्यान धव्या कपड्याचें जाकिट (चोई) आनी मोटवें पुडवें वा पंचो न्हेसतात. माथ्याक पगडी घालतात आनी शियांच्या दिसांनी शाल पांगुरतात. बायलो उत्तरीय बांदून न्हेसतात आनी घागरो (पिनी) न्हेसतात. घागऱ्याचेर नक्षीदार कमरपट्टो बांदतात. बायलांय शिंयाच्या दिसांनी शोल वापरतात.
बायलो हातांत कांकणां, गळ्यांत माळो, कानांत भांगराचीं वा रुप्याचीं कानांतलीं आनी मुदयो घालतात. दादले आनी बायलो केंस फाटल्यान वळेवन मानेचेर आंबाडो घालतात. सणा-परबेक दादले-बायलो भीमराज नांवाच्या सुकण्याचीं पाखां माथ्यांत खोयतात.
मिकिर लोकांचें मुखेल अन्न शीत आनी नुस्तें आसून तांदळांचो सोरो तांकां खूब आवडटा. कुकडां, दुकरां आनी बोक़डां हांचें मांस ते खातात. पान- सुपारी, विडी आनी सिगरेट हीं ताचीं कांय व्यसनां आसून ते लोक अफूय खातात.
