आशिल्ली)वा विभक्त लिंगी आसता. देखून द्विलिंगी मिरयांच्या झाङांचीच लागवङ करतात. वालीक एकापरस चङ पेरां आशिल्लया जाग्यार कापून ऑक्टोबर म्हयन्यांत ताचीं कालमां करून सावलेंत दवरतात. तांकां मुळां येतकच कायम जाग्यार तांची लागवड करतात.एका हॅक्टराक सुमार ७५० ते १,००० छाट कलमां लायतात.
जुलय म्हयन्यांत मूळां फुटिल्लीं छाटकलमां घेवन आदाराचे ईशान्य वा उतरेवटेन ४५ ते ६० सेमी. अंतराचेर ३०x३०x३० आकाराचे फोंड मारून दर एका जाग्यार दोन कलमां ह्या प्रमाणांत लायतात. हे वालीची वाड खूब बेगीन जाता. देखून ती जशी जशी वाडटा तशी तशी तिका दर सुमार ३०सेंमी. अंतराचेर सुमार २५-३० दिसांच्या अंतरान ३-४वर्सां मेरेन बांदून दवरचें पडटा. लायिल्ले वालीची ९०सेंमी. वाड जायमेरेन तिका खादयो आयल्यार त्यो कापून उडयतात. वखदां मारपाक, फळां काडपाक सोईस्कर जावंचे देखून ही वाल ५-६ मीटरांपरस चड वाडूंक दिनात. हे वालीक तीन वर्सांउपरांत वर्सांतल्यान दोनखेपे (मार्च आनी सप्टेंबर), शेणखत,कडू ,पेंड,युरिया,सुपरफॉस्केट आनी म्युरिएट ऑफ पोटेंश हीं सारीं दिवंचीं पडटात.
पत्रियूर-१ हे जातीक तिसऱ्या वर्सांत जून-जुलयंत वालीचेर फुलां येतात आनी डिसेंबरांत फळां तयार जावपाक सुरवात जाता. काडणी डिसेंबराच्या मध्यासावन मार्चाच्या मध्यामेरेन चालू आसता. फळां जशीं जशी तयार जातात तशीं तीं ३-४ हप्तयांत काडटात. फळां तयार जातकच तांचो रंग बदलतना तीं पुराय पिकचेआदीं तांचे घोंस कापून ते ६-७ दीस वतांत सुकयतात आनी बडयेन बडोवन वा पांयां सकयल माडोवन घोंसापसून फळां मेकळीं करतात. सुकतकच फळांची साल काळी पडटा.हांकांच काळीं मिरयां म्हूण वळखतात.फळांक चकचकीत काळो रंग येवपाखातीर वालीवयल्यान काडिल्ले घोंस दोनय हातांनी चोळून तातूंतले दाणे मेकळे करतात आनी कपडयांत गुठलावन ती पोटली एक मिनीट खतखतीत उदकांत बुडोवन दवरतात.उपरांत हीं फळां ८-१० दिस वतांत सुकयतात.अशेतरेन प्रक्रीया केल्ल्या मिरयांक रंग बरो येता आनी तांचो सुवाद वाडटा.
धवीं मिरयां तयार करपाखातीर पुराय पिकिल्लीं गडद जांभळीं वा तांबङया रंगाचीं फळां काडून तीं एक दीस व्हांवत्या उदकांत भिजत दवरतात. तातुंतल्यान काडून ती धांपून दवरतात. हाकालागन फळांत एंजायमाची क्रिया जावन तांचे वयल्यो साली मोव जातात. त्यो हातांनी चोळून,दाणे धुवन वतांत सुकयतात.ताका लागुन तांचो रंग धवोफुल्ल जाता.हीं धवीं मिरयां काळ्या मिरयांपरस चड तिखट आनी चड रुचिचीं आसतात .ह्या मिरयांक संवसारीक बाजारपेठेंत खुबच मागणी आसता.काळया मिरयांपसून धवी मिरयांपूड तयार करतात आनी उरिल्लया काळ्या सालीं पसून तेल आनी ओलिओरेझीन काडटात.
युरोपीय बाजारांत पाचव्या मिरयांक (तरनीं) मागणी आशिल्ल्या कारणान अशी मिरयां हवा बंद डब्यांत भरुन वा बाटल्यांत लोणच्याच्या स्वरुपांत धाडपाची पद्दत आसा.
मिरयांक मसाल्याचो राजा म्हूण वळखतात. सुमार ३,००० वर्सां काळीं मिरयां अत्र पदार्थांत वापरांत आसात. आदल्या तेंपार शेळें मांस रुचीक करपाखातीर मिरयां पिठयाचो वापर करताले आनी ताका लागून त्या काळांत मिरयांक खूब म्हत्व आशिल्लें. भाज्यो,मांस,नुस्तें,बेकरींतलीं उत्पादनां आनी हेर पदाथ हातूंत खूब प्रमाणांत मिरयांचो वापर करतात. भारतीय वैजकीशास्त्रांत मिरयांचे उपेग पटकी,घुंवळ,खुब वेळ येवपी बेशुध्दी,जोरा उपरांतचो अशक्तपणा,बारीक जोर (हिवताप ),कमरा सकयल्लो भाग धरप, संधीचे विकार,ताळो दुखप,बीक,आनी काती रोग हातूंत केला. मिरयांतलें बाश्पनशील तेल सॉसेजीस, डबोबंद मांस,सूप, कांय पेयां, सोरो हातूंत वासाचो घटक म्हूण वापरतात. वासाचीं द्रव्यां,शाबू,वखदां हातुतंय तांचो उपेग करतात.
रोग आनी किडी : ह्या पिकाक फायटोफथोरा पामीव्होरा आनी फ्युजेरियम ह्या दोन कवकांक लागून मर हो म्हत्वाचो रोग जाता. ह्या रोगापसून पिकाचे ३०% नुकसान जाता.ह्या दोनय रोगांचेर रोगप्रतिकारक प्रकार उपलब्ध ना. पूण हीं कवकां ना करपाखातीर रोगी झाडां जळोवन नश्ट करप,पयलो पावस पडटकच जमनीवयल्या मुळांक उदकांत विरगळिल्लो चुनो लावप आनी जमनींतल्यान उदकाचो निचरो जातलो अशी तजवीज करप हे उपाय घेतात.
मिरयांच्या पिकाक पोलू,तेंगशी पोखरपी कीड आनी फूलकिडे ह्या किडींपसून त्रास जाता.देखुन मिरयांक फळां धरुंक लागतकच वालीचेर बोर्डो मिश्रण फवारल्यार कवकाच्या वाडीक आळो बसता. किडीक आळो घालपाक ०.२५% डीडीटी फवारल्यार बरी.ते भायर लिंडेन,डिल्ड्रीन आनी मॅलेथिऑन ही कीटकनाशकां परिणामकराक थारतात.
मिरयांचे निर्यातीपसून भारताक मसाल्याच्या पदार्थांत सगळयांत चड परकीय चलन मेळटा. मसाल्याच्या पदार्थाचे निर्यातीपसून मेळपी वट्ट उत्पन्नांतलें सुमार ५०% उत्पन मिरयांचे नियातीपसून मेळटा. भारतांतल्या मिरयांच्या उत्पादनांतले सुमार ९०% उत्पादन नियात करतात. भारतांतल्यान जावपी नियातीविशींचो सल्लो दिवपाचे आनी देखरेख करपाचें काम कोचीन हागांची स्पाइसेस एक्सपोट प्रमोशन काउन्सिल ही संस्था करता.भारतांतलीं मिरयां उंचेले प्रतीचीं समजल्लयान निर्यात व्यापारांत तांका खूब मोल मेळटा.वास, सुवाद आनी तिखसाण हातूंत भारतीय मिरयां इंडोनेशिया सारवाक (मलेशिया) वा ब्राझील ह्या देशांतल्या मिरयांपरस खुबूच उंचेले प्रतीचीं आसात. भारतांतल्यान सुमार ८० देशांत मिरयांची निर्यात जाता.चडकरुन अमेरिका, कॅनडा, ब्रिटन, रशिया, आनी जपान.
भारतांत मिरयांविशीं जायत्या केंद्रांत संशोधन जाता. केरळ राज्यांतलें
