मीरसांगेची लागवड चडकंरून रोपे लावन करतात.१ हेक्टर जमनींत सुमार ०.५ते १.० किलोग्राम बियां लागतात.रोप तयार करपाखातीर मे म्हयन्याच्या निमाणें १५ सेमी.उंचायेचीं आयणां तयार करन तातूंत बीं किल्लपाक घालतात आनी ताचेवयर तण धांपून दवरतात.उपरांत ४-६ आठवडयांचे रोपे काडुन दुसरेकडेन लायतात. हे रोपे लायता आसतना दोन ओळीमदीं सुमार १-१ १/२ फूट अंतर दवरतात जाल्यार दोन रोपांमदी सुमार ४ इंच अंतर दवरतात जायते खेपे मिरसांगेची प्रत,माती, आनी हंगाम पळोवनय हें अंतर दवरप जाता. गोंयांत मिरसांगेच्या रोपांमदलें अंतर चड आसना. मिरसांगेचें बरें जून जाल्लें पयलें पीक सुकोवन दुसऱ्या वर्साच्या बियाणखातीर राखुन दवरतात.मिरसांगेचीं मोटीं बियां चड बेगीन किल्लतात आनी तांचेपसुन मिरसांगोय चड मेळटात.
मिरसांगांक करपो, भूरी ह्या सारके रोग आनी किडी लागतात.कीडींक लागून मिरसांगेची प्रत आनी पीक कमी येता. ह्यो किडी चडकरन सांजवेळच्यो झाडार चडटात.पूण दीसभर त्यो झाडाच्या मुळांत लिपुन रावतात .कांय किडी झाडाचीं पानां खरवडायतात, जाका लागून पानां कवळून उरतात .हे किडीचेर आळां बंद घालूंक झाडाचेर किटकनाशकांचो फवारो मारतात. गोंयांत चुड्डो-मुड्डो ह्या रोगाक लागून मिरसांगेचें बरेंच नुकसान जाता.
मसाल्यांत मिरसांगेक खुबच म्हत्व आसा. मिरसांगेचो वापर जेवणांत तिखसाण आनीम रंग दिवंक करतात. भारतांत जेवणांत मिरसांगेचो वापर चड करतात. हरवे मिरसांगेचोय वापर करतात. कांय कडेन भाकरे वांगडा हरवी मिरसांग तोणाक लायतात. हरवे मिरसांगेपसून चटणी,भजीं,लोणचीं आनी जायते प्रकार करतात. ह्यो मिरसांगो पिकतकच तांबडयो जातात. ह्यो तांबड्यो मिरसांगो सुकोवन तांचो पिठो करतात.गोंयांत गोंयकारांच्या जेवणांत मिरसांगेचो वापर आसतकच. नुस्त्याचें हुमण, सुकें, आमटतीखट रोस आनी हेर जायत्या प्रकारांत मिरसांगेबगर रूच येना. चणया पिठयेंत बुडोवन तळिल्ली सगळी मिरसांग (हरवी) सगळेकडेन प्रचलीत आसा.
भारतीय मिरयांची सुवात घेवपाखातीर युरोपियन विस्तार वाद्यांनी मिरसांगो वा डब्बुमिरसांगेच्या वापराचेर भर दिलो . आनी नोंद करपासारकी गजाल म्हळयार मिरयांचें उत्पादन करपी भारत देशांतच मिरसांगांनी मिरयांची सुवात घेतली.
मिल, जॉन स्ट्युअर्ट : (जल्मः २०मे १८०६, लंडन; मरणः ८ मे १८७३, अॅव्हीन्यो).
नामनेचो ब्रिटीश तत्वज्ञ, राजकीय अर्थशीस्त्रज्ञ आनी उपयुक्तवादाचो प्रभावी पुरस्कर्तेा. ताच्या बापायचें नांव जेम्स मिल, तो उदारमतवादी आनी लोकशहीचो पुरस्कर्तेा आशिल्लो .पिरायेच्या तिसऱ्या वर्सा ताणें ग्रीक भाशेचो आनी आठव्या वर्सा लॅटीन भाशेचो अभ्यास केलो. पिरायेच्या चवदाव्या वर्सा मेरेन ताणें इतिहास,अर्थशास्त्र,राज्यशास्त्र,तर्कशास्त्र,गाणित आनी तत्वज्ञान आदी विशयांचें शिक्षण घेतिल्लें. नामनेचो उप्युक्त्ततावादी विचारवंत बेंथॅम जेरेमी हाच्या विचारांचो ताचेर विद्यार्थीदशेपसून प्रभाव पडिल्लो . १८२३त ताका ईस्ट इंडिया कंपनीच्या अधिकार पदार नोकरी मेळ्ळी. इ.स. १८५८ त तो सेवानिवृत जालो. लंडनच्या इंडिया हावसांत काम करता आसतना ताणें आपलें शिक्षण सतत चालू दवरिल्लें.इ.स. १८६५-१८६८ ह्या काळांत तो ब्रिटीश पार्लमेंटाचो वांगडी आशिल्लो.तेन्ना ताणें बायलांक मतदातनाचो हक्क मेळचो देखुन सभागृहांत विधेयक मांडिल्लें. पूण ताका मंजुरी मेळूंक ना.
बेथॅम वरीच ताचेर ऑग्यूस्त कॉंत आनी सेंट सिमॉन ह्या फ्रेंच विचारवंतांचो तशेंच वर्डस्वर्थ,कॉलरिज आदी स्वचछंदतायवादी कवी आनी विचारवंता हांचोय प्रभाव आशिल्लो. ताचो पयलो ग्रंथ सिस्टिम ऑफ लॉजिक (तर्कशास्त्राची वेवस्था)१८४३ त उजवाडाक आयलो. ह्या ग्रंथांत ताणें विश्र्वविशींचें वा नैतिक आनी हेर मूल्यांविशींचें गिन्यान हें अणभवापसून, निरिक्षणा पसून आमकां मेळटा अशे विचार मांडल्यात आनी ताका धरून गिन्यानाच्या सगळ्या प्रकारांचें स्पश्टीकरण दिवपाचो यत्न केला. तो फुडें असो निशकर्श काडटा, समाजीक कल्याणांत उदरगत घडोवपाखातीर ज्या समाजीक आनी राजकीय धोरणांचें संयोजन करचें पडटा, तीं धोरणां अणभवी, विज्ञानीक गिन्यानाचेर आदारावचीं पडटात.तीं धर्मीक वा आध्यात्मिक पंरपरांत आशिल्ल्या तत्वांचेर आदारप समा न्हय.
ताच्या ‘प्रिन्सिप्लस ऑफ पॅलिटिकल इकॉनॉमी’(इ.स. १८४८) ह्या ग्रंथांत समाजाच्या अर्थकरणाविशीं विचार आयिल्ले आसात. ह्या ताच्या ग्रंथांचीं सात संस्करणां उजवाडा आयिल्लीं आसात. तरणेपणांत बरयल्ल्या ग्रंथाची जेन्ना दुसरी आवृती बऱ्याच काळाउपरांत आयली तेन्ना तातूंत ताचे विचार खुबच बदलिल्ले आशिल्ले. सुरवेक तो अर्थीक मळार बरेचशें अनिर्बंध स्वातंत्र्य आसचें अशें मत मांडटालो. पूण उपरांत अर्थवेवस्थेंत कामगाराची पिळवणूक जाता,ताका ताच्या कामाचें फाव तें मोल मेळना.अशें सांगून तो फुडें म्हण्टा,सर्वसामान्यांच्या व्यापक कल्याणाचे नदरेन शासन अर्थीक वेव्हारांत लक्ष घालून नियंत्रण दवरप योग्य थारतलें अशें मत ताणें मांडले. पूण फुडें फुडें ताचो कल समाजवादाकडे झुकत गेल्लो दिसून येता. उद्देगीक मळार भांडवलशाही पद्दतीन उत्पादन जावचें पूण पैशांचें वांटप समाजवादी न्यायान जावंचें अशें तो म्हणटा. शेतकीमळार सरकारान सुदारणा करून, शेतमजुराक न्याय मेळोवन दिवंचो अशी सुचोवणी ताणें केल्ली.
फुडें निवृती उपरांत ताणे इ.स. १८५९ त 'ऑन लिबर्टी' हो क्रांतीकारक ग्रंथ बरयलो. ह्या ग्रंथांत ताणें विचारस्वातंत्र्य आनी उच्चारस्वातंत्र्य हांचो पुरस्कार केला.तो व्यक्तिस्वातंत्र्याचो कट्टर पुरस्कर्तेा आशिल्लो.व्यक्तिस्वातंत्र्य
