स्पॅनिश भाशेंत.तिचे आवय–बापूय शिक्षक आशिल्ले.ती ल्हान आसतनाच तिच्या बापायन तिचे आवयचो त्याग केलो.तिचे आवयन आनी सावत्र भयणीन तिका शिक्षण दिलें.ती स्वताय फुडें शिक्षिका जाली आनी उपरांत प्राध्यापिकाय जाली. शिक्षणतज्ञ म्हणूनय तिका नामना मेळ्ली.राजनीतीका सेवे निमतान माद्रिद,नीस,जिनोआ हांगा ती भोंवली.एकवटीत राशट्रसंघ आनी लिग ऑफ नेशन्स हांगाय समाजीक संसकृती समित्याचेर तिणें मोलादीक काम केलें.आपल्या मोग्यान आत्महत्या केल्ल्यान तिच्या जिवितांत थोडेंभोव निर्शेल्लेंपण आयलें म्हूण ती जल्मभर आंकवार रावली.
‘सॉनेतोस दे ला मूएर्ते’ ( Sonnets of death ) ह्या नावांन तिणें बरयल्ल्या तीन सुनीतांक लागून कवयित्री म्हूण तिका पयलीं नामना मेळ्ळी (१९१४). गाब्रिएल मीस्त्राल हें टोपण नांव तिणें त्याच वेळार घेतलें.गाब्रिएले दान्नून्त्स्यो (नामनेचो इटालियन कवी) आनी फ्रेदेरीक मीस्त्राल (नामनेचो प्रॉव्हांसाल कवी) ह्या आपल्या दोन आवडट्या कवींच्या नांवाच्य आदारान तिणें हें टोपण नांव तयार केल्लें .
‘देसोलासियॉन’ १९२२ (Desolation), ‘तेर्नुर’ (१९२४,Tenderness), ‘ताला’ (१९३८,Failing of trees) आनी ‘लागार’ (१९५४,The wine press ) हे तिचे कवितांझेले खूब लोकप्रिय जाले.
सोंपिल्ल्या प्रेमाचे अणभव तिणें ‘दोलॉर’ सारके आपले कवितेंतल्यान परगटायल्यात. तशेंच अतृप्त उरिल्ल्या आवयपणाच्या कोमल भावनांकूय तिणे आपले कवितांतल्यान घडटा. लॅंगस्टन ह्युज आनी जाणविकाय, मनशाच्या सुख–दुख्खांकडे समरसता आनी धर्मीक भावना हांचें दर्शन तिच्या कवितांतल्यान घडटा. लॅंगस्टन ह्युज आनी डोरीस डाना हांणी तिच्या काय वेंचीक कवितांचे इंगलीश अणकार केल्यात.
१९४५ त तिका साहित्याखातीर आशिल्लो नोबॅल पुरस्कार फाव जालो.नोबॅल पुरस्कार मेळोवपी ती पयली लॅटीन अमेरिकन बायल जावन आसा.
मीस्त्राल,फ्रेदेरीक :(८ सप्टेंबर १८३०,बुश-द्घु-रोन-दक्षिण फ्रांस मरण: २५ मार्च १९१४,माय्यान).
नोबॅल पुरस्कार फाव जाल्लो फ्रेंच कवी आनी भासाभ्यासक. प्रॉव्हांसाल भास आनी साहित्य हांचें आपले कवीतेवरवीं पुनरूज्जीवन घडोवन हाडून ताणें तिका संवसारीक मान्यता मेळोवन दिल्ली.
ताचो जल्म एका सधन शेतकरी घराण्यांत जालो. आव्हीन्याँ हांगाच्या ‘कॉलेज रॉयल’ हांगा शिकता आसतना ताचो शिक्षक जोसेफ रूमानीय्य हाचेकडेन ताची इश्टागत जमली. ताणें १८५१त अॅक्स- आँ-प्रोव्हांस विद्यापिठांतल्यान कायद्याची पदवी घेतली. पूण वकिलीचो वेवसाय करपाचो सोडून तो जोसेफ रूमानीय्य हाच्या आदारान प्रॉव्हांसाल भास-साहित्य संस्कृतीचो वावर करूंक लागलो. ते खातीर ताणें आपल्या कांय इश्टांच्या आदारान फेलिब्रीज नावाचें एक मंडळ सुरू केलें.
१८५९ त उजवाडा आयिल्लया 'मीरेइस' ह्या दीर्घकाव्यान ताका नामना मेळ्ळी . ह्या पुस्तकांत ताणें प्रॅाव्हांसालवांगडा फ्रेंच भाशेंतलें रूपांतरय दिल्लें .ताची हेर पुस्तकांय द्विभाशीक प्रकाशनां आसात.एका गिरेस्त शेतकारयाची चली 'मीरेइस' आनी खोंटले विकपी गरीब मनशाचो चलो हांचे दुखेस्त मोगाकथाचेर मीरेइस आदारिल्ली आसून तातूंत प्रोव्हाँसांतल्या ल्हान गांवांतली जीण, थंयचो सैम,लोकांच्या स्वभावाचीं खाशेलपणां, तांचे परंपरीक रितीरिवाज,सण ,परबो,नाच,पदां, तांच्योय प्रचलीत आशिल्ल्यो लोककथा, हांचें चित्रण आसा. ह्या पुस्तकाचे १९६५ मेरेन वेगवेगळ्या भाशेंतल्यान ५० परस चड अणकार जाल्ले आसात.
मीस्त्राल हाचें 'कालँदो' (फ्रेंच नांव कालँदाल) हें दीर्घकाव्य १८६७ त उजवाडाक आयलें. हातूंत राजकन्या प्रोव्हँस , तिका बंदिवासांत दवरपी लुटारू म्हळ्यार फ्रांस आनी तिची सुटका करपी राजपूत म्हळ्यार फेलिब्रीज, अशें चित्रण केलां. १८४८ पसूनचो ताचो उत्कृश्ट कवितांचो झेलो १८७५ त लिस ईस्कलो दॉर (इंग्लीश नांव:द गोल्डन आयल्स) ह्या नांवान उजवाडा आयला उपरांतची ताचीं उल्लेख करपासारकीं प्रकाशनां अशीं: कथाकाव्य:'नेर्ता';(१८८४);इतिहासीक नाटक 'ला रेनो जानो'(१८९०); दीर्घकाव्य:'लू पुएम दु रोझ' (१८९७);काव्यकृती:'लिस उलीव्हादो'(१९१२);आपजीण: 'मेझोरिजिन' (१९०६);कथासंग्रह:'प्रोझ दार्माना'(तीन भाग).ताचें 'ली मेइसून' हें काव्य १८४८ त ताच्या मरणउपरांत उजवाडा आयलें. १८७८-१८८६ हाच्या मदल्या काळांत उडवाडा आयिल्ल्या लु त्रेझार दु केलिब्रीज ( इं. नांव. 'द ट्रेझरी ऑफ द फेलिब्रीज) ह्या दि्वखंडात्मक मोलादीक ग्रंथान ताका भासाभ्यासाक म्हूण नामना मेळोवन दिल्ली. ह्या कोशांत ताणें दक्षिण फ्रांसाच्या प्रॉव्हांसाल भाशेंतले शब्द वाक्प्रचार,म्हणी,लोककथा हांचों सांक्षेपी आनी संशोधन तरेन संग्रह केला. भासाभ्यासाच्या मळावयल्या ताच्या ह्या वावंराक लागून तशेंच ताची हेर साहित्य सेवा हाचो, स्पेनीश नाटककार एचेगाराई हाचे जोडयेन १९०४ वर्साचो नोबॅल पुरस्कार दिवन भोवमन केला. ताच्या बक्षिसाच्या रकमेंतलो कांय भाग ताणें आर्ल हांगा स्थापना जाल्ल्या 'म्युझेआन आर्लातान' ह्या वस्तुसंग्रहातलयाखातीर दिल्लो.
मुंगूस : सस्तन मांसाहारी प्राण्याच्या व्हायव्हेरिडी कुळांतलया हर्पेस्टिनी उपकुळांतलो एक प्राणी. हाच्यो खुबशो जाती आफ्रिकेंतल्या उश्ण कटिबंधी वाठारांत मेळटात. तातुंतली हर्पेस्टिस ही प्रजाती स्पेन आनी दक्षिण आशियांत पातळ्ळ्या. भारतांत ताच्यो स जाती मेळटात. हातुंतलें ह . एडवर्डसी हें
