ताणें बरयलां. १९६६ त मुंबयत जबानीतलाक तशेंच सवतीची पद्दत हांचेआड मुस्लिम बायलांनी काडिल्ल्या मोर्चांत ताणें फुडाकर घेतिल्लो. तेन्नासावनूच ताणें मुस्लिम समाजाच्या प्रबोधनकार्यांत आपलें पुराय लक्ष घालें. ‘इंडियन सेक्युलर सोसायटी’ चे (१९६६) स्थापणुकेंत ताणें वांटो घेतिल्लो. १९७६ त अमेरिकेंत भरिल्ल्या ‘वर्ल्ड युनिटी कॉन्फरन्स’ हाका एक प्रतिनिधी म्हूण तो गेल्लो. ते भोंवडेंत ताणें इंग्लंड, फ्रांस आनी जर्मनी ह्या देशांक भेटी दिल्ल्यो.
मुस्लिम सत्यशोधक मंडळाचो वावर हे खास करून तलाक पिडित मुस्लिम प्रस्नांकडे संबंदीत आशिल्ले. तरी समान नागरी कायदो, मुस्लिमांनी आपापल्या प्रादेशिक भाशेंतल्यान शिक्षण घेवपाचो पुरस्कार, कुटुंब नियोजनाचो पुरस्कार ह्या मंळांचेरूय मंडळान अखंडपणान कार्य केलां. तेखातीर निवेदनां, निदर्शनां, चर्चासत्रां, मेळावे, शिबिरां, अधिवेशनां, थाराव ह्या मार्गांचो संघटितपणान वापर करतात. मंडळाच्या उधिश्टांकडे विरोधी आनी विसंगत आशिल्ल्या गजालींचो, जाहीरपणान, मोर्चे आनी पत्रकां काडून निशेध नोंदवपाचें कार्य लेगीत ह्या मंडळाच्या कार्यकर्त्यांनी केलां.
१९७१ त ह्या मंडळान फुडाकार घेवन दिल्ली हांगा ‘ऑल इंडिया फॉवर्ड-लुकिंग मुस्लिम कॉन्फरन्स’ घडोवन हाडिल्ली . हे परिशदेंत महाराष्ट्र, आंध्र प्रदेश, अस्तंत बंगाल आनी दिल्ली हांगाचे प्रतिनिधी हाजीर आशिल्ले. समान नागरी कायद्याचे मागणेचो थराव त्यावेळार संमत केलो. १९७३ वर्साच्या कोल्हापूर हांगाच्या मुस्लीम शिक्षण परिशदेंत मुसलमानांनी आपापल्या प्रादेशिक भाशेच्या माध्यमांतल्यान शिक्षण घेवचे, असो थराव केल्लो. १९७५ वर्सा मंडळाचो सरचिटणीस सय्यदभाई हाच्या फुडारपणाखाला 'जेहाद-ए-तलाक' चळवळ सुरू केल्ली आनी तलाक पिडीत बायलांक आनी तांच्या भुरग्यांक कायदेशीर राखण मेळची, अशी मागणी केल्ली. मंडळान २३ नोव्हेंबर १९७५ दिसा पुणें हांगा तलाक पिडीत मुसलमान बायलांची परिशद घडोवन हाडील्ली . १९८० वर्सा कोल्हापूर हांगा हुसेन जमाव्दार हाणें तलाकपिडीत बायलांच्या भुरग्यांखातीर वसतीघर सुरू केलें. तशेंच १९८४ वर्सामेरेन मंडळाचो कार्यकर्तो शेख वजीर पटेल हाच्या फुडाकारान अमरावतीक कुटूंब नियोजनाचीं शिबीरां आयोजित करून सुमार पांच हजार शस्त्रक्रिया घडोवन हाडल्यो. तलाक पिडीत आनी गरजेवंत मुसलमान बायलांक चरितार्थाचें साधन करून दिवपाखातीर मंडळान पालव दिलो. मुस्लिम बायलांचेर सनातन्यांनी लादिल्ल्या चित्रपटबंदी आड रजिया पटेल हिणें चळवळ केली. केंद्र सरकारच्या कुटुंबिक न्यायालयाच्या प्रस्तावना ह्या मंडळान येवकार दिलो आनी ताचो लाव मुस्लिम बायलांकूय मेळचो अशी सुचोवणी केली.
पुण्यांत १९८२ वर्सा मुस्लिम बायलां मदत केंद्र सुरू जालें. जुलय १९८४ त मंडळाच्यो कार्यकर्त्यो श्रीमती अख्तरून्नीसा सैय्यद हिणें पोसके घेवपाच्या प्रस्नावयल्यान सर्वेच्च न्यायालयांत दाद मागपी अर्ज केलो. मुंबयत श्रीमती मेहरून्नीसा दलवाई आपल्या घोवाचें कार्य नेटान फुडें चलयता.
मुहंमद पैगंबरःइस्लाम धर्माचो आनी अरब साम्राज्याचो संस्थापक आनी इतिहास प्रसिध्द प्रेशित. जगाक ताणें एक म्हत्वाचो असो नवो धर्म, तशेंच नवो समाज आनी नवी संस्कृती दिल्ली. ताचें पुराय नांव, अबू-हल-कासिम मुहंमद इब्न ‘अब्द अल्ल्हा इब्न अब्दुल्ल-मुत्तालीब इब्ने हसिम.
मुहंमद हाचो जल्म ५७० त मक्का हांगाच्या कुरेश हे अरब टोळयेंतल्या एका नांमनेच्या कुटुंबांत जालो. त्या वेळार मक्का वेपारी आनी धर्मीक केंद्र म्हूण प्रसिध्द आशिल्लें. ल्हानपणांतूच ताच्या आवय-बापायक मरण आयिल्ल्यान ताचो आजो अब्दूल मुतलिब हाणें ताचो कांय तेंप सांबाळ केलो. पूण ताकाय रोखडेंच मरण आयलें आनी मुहंमदाक पोसपाचो भार ताच्या बापोलयाच्या खांदार पडलो. ताचो बापोलयो अबू तालिब हो वेपारी आशिलो. तो आपल्या बापोलभावंडांमदीं वाडलो. व्हड जालेउपरांत अबू तालिब हाच्यावांगडा तो वेपाराच्या निमतान साबार फावटी सिरिया हांगा गेल्लो. ल्हान पिरायेंतूच तो हुशार आनी प्रामाणीक आशिल्लो. अबू तालिब हाच्या वेपाराक देंवती कळा लागली तेन्ना मक्केंतल्या खदीजा हे गिरेस्त विधवा बायलेकडेन मुहंमद मुनीम म्हूण कामाक लागलो. ताणें खदीजाक वेपारांत खूब फायदो करून दिल्लो. खदीजा ताचेर भाळ्ळी आनी तिणें ताका आपलेकडेन लग्न जावपाची मागणी घाली. तांचें लग्न जालें तेन्ना तिची पिराय सुमार ४० वर्सांची आनी मुहंमदाची २५ वर्सांची आशिल्ली. ह्या लग्नाक लागून मुहंमदाक उंचेल्या वर्गांत मान मेळ्ळो. तांकां दोन चले आनी एख चली जाल्ली .पूण दोनूय चल्यांक ल्हानपणांतूच मरण आयलें. चलयेचें नांव फातिमा आशिल्लें.
ह्या सुमाराक मक्का हें वेपार केंद्र म्हूण भरभराटीक आयलें बायझंटिन साम्राज्य तशेंच इराणी साम्राज्य हांचेकडेन चलपी आंतरराश्ट्रीय वेपार मक्केंतल्यान चलतालो. वेपाराक लागून हांगा खूब संपत्ती आयली. पूण तिचे समाजाचेर वायट परिणाम जावपाक लागले. संपत्ती फाटल्यान मक्केत गुलामगिरी रिगली. सोरो, जुगार आनी शिंदळकी असल्या वायट व्यसनांक लागून समाजाची स्थिती इबाडत गेली. मुहंमदाक असल्या वातावरणची उबगण येवपाक लागली.ह्या सगळ्यांचो ताच्या मनाचेर परीणाम जावन ताची एकांतवासाची आवड वाडत गेली. आपलो चडसो वेळ तो मक्केसावन पयस आशिल्ले दोंगरावयले घोलींत सारूंक लागलो. रातदीस तो साधना करपाक लागलो. अशीच साधना करतना पिरायेच्या
