सव्या भागांत येरादारी मंडळासबंदान आनी सातव्या भागांत मोटार वाहनांची बांदावळ,सजावट आनी जतनाय हांचेखातीर तजविजो केल्ल्यो आसात.
आठव्या भागांत येरादारी नियंत्रणा संबंदातले नेम आसात. हातूंत वेगमर्यादा ,वजन मर्यादा ,येरादारी सिग्नल्स , पार्कींग सुवात आनी गाडयो थांबोवपाच्यो सुवाती ,ड्रायव्हर आनी प्रवाशांची सुरक्षा ,दोन चाकी वाहनां चलयतना हॅल्मेटांचो वापर , लायसनाची सगळीं कागदपत्रां बाळगप,अपघात जाल्यार वाहन चालकाची जापसालदारकी ह्या संबंदांतल्यो पुराय तजविजो आसात. तशेंच सगळ्यांनी मतींत दवरपासारके नेम म्हळ्यार वाहन चालकान आपलें वाहन रस्त्यान चलपी लोकांक वा रस्त्यान वचपी वाहनाक आडखळ वा गैरसोय जावंची ना अशे तरेन दवरपाक जाय, आनी हेर जायते नेम ह्या भागांत आसात.
णवव्या भागांत तात्पुरत्या काळाखआतीर भारतांत येवपी आनी भारताभाययर वचपी वाहनांसंबंदान नेम आसात. धाव्या भागांत वाहन चालकाचो कांयच दोश नासतना जो अपघात घडटा, तातूंत अपघात जाल्ले व्यकतींक जी नुकसान भरपाय दितात, ताका No Fault Liability अशें म्हण्टात. नव्या कायद्यांत मरणाच्या खटल्यांनी नुकसानभरपाय २५,००० रूपया केल्या तर कायम दुबळेपणाच्या खटल्यांनी तो आंकडो १२,००० रूपया आसा. इकराव्या भागांत Third Party Risks Insurance प्रमाण कायद्यांत बदल घडोवन हाडला. सघाचे तजवीजे प्रमाण वाहन transfer जाता, त्या दिसा सावन Insurance Policy आपसुकूच दुसरे व्यक्तिच्या नांवार जाल्लेभशेन जाता.
बाराव्या भागांत मोटार वाहन अपघातासंबंदान उप्राशिल्ल्यो नुकसान भरपायेच्यो कागाळी आयकून घेवपाखातीर आनी सोडोवपाखातीर राज्य सरकाराक Motor Accidents Claims Tribunal घडोवपाचे अधिकार दिल्यात . तेराव्या भागांत मोटार वाहन कायद्याचो भंग केल्यार जावपी गुन्यांव, दंड आनी ते आकारपाची पद्दत हांचो आस्पाव केल्लो आसा. चवदाव्या भागांत मोटार येरादारी अधिकाऱ्यांच्या नेमणुकांसंबंदान तचविजो केल्ल्यो आसात. वयर उल्ळेख केल्ल्या तजविजांखेरीज आठ खंडांनी १६४नेमांचो आस्पाव केला. तशेंच दर एका राज्याक थंयचे परिस्थ्ती प्रमाण आनी लोकांचे सोयीचे नदरेन नेम घडोवपाचे अधिकार दिल्यात.
मोडशी :शेंबडाभशेन बुळबुळीत रगत भरसल्लें, पोटांत घांस मारून येवन परतून पातळ भायर जावप हाका मोडशी म्हण्टात.
उत्पती: मोडशेचे सुक्ष्मजंतू ( Microbes ) रोग्याच्या आनी रोगवाहकाच्या (Carrier ) गुवांत आसतात. मूस, घाण हात, घाण माती हांचेवरवीं पिवपाचें उदक , दूद , जेवणखाण हातूंत हे जंतू पातळटात. घाण उदकाचो शेताखातीर उपेग करप, उक्ते सुवातेर संडासाक बसपाची संवय , अशुध्द पिवपा उदकाची पुरवण, गरीब राहाणीमान, भलायकी आनी नितळसाण हांचेविशींचे गिन्यान आस्प ना हीं भारतांतली ह्या रोगाचीं मुखेल कारणां जावन आसात. संवसारांत हेरकडेन्य ह्या रोगाची चड-उण्या प्रमाणांत लागप जाता. हुंवार ,दुकळ आनी दाट वस्ती, हेर सैमीक संकश्टां हांकां लागून हो रोगा पातळटा. मोडशी गिम , पावसाचे सुरवेक आनी पावस सोंपचे वेळार चड प्रमाणांत पातळटा.
मोडशेचे दोन मुखेल प्रकार म्हळ्यारः १) बॅसिलरी आनी २) ऑमिबिक.
बॅसिलरी: बॅसिलरी शिगेला जातीच्या बॅक्टेरियाक लागून जाता. हातूंत शि. शिगा , शि. सोने, शि. फ्लेक्सनर ह्यो उपजाती आसात. सुमार ९५ लागण शि. सोने जातीवरवीं जाता. ऑमिबिक प्रकारचो अमांश एण्टानिबा हिस्टोलेटिका नांवाच्या जंतूपसून जाता. हो जंतू दोन स्थितींत मनशाचे कुडींत आसता. (१) चलती फिरती स्थिती (Trophozoite) आनी २) थीर स्थिती (cyst). ट्रॉफोझोइट मोडशेच्या लक्षणांक कारणीभूत आसता जाल्यार सीस्ट मोडशेची लागण आनी पातळावपाक कारणीभूत आसता.
सद्ध्याक संवसारांत १० टक्के लोकांक ऑमिबिक लागण जायत आसा. हें प्रमाण पुराय उदरगत जावंक नाशिल्ल्या देशांनी फकत ३-५टक्के असा. भारतांत हें प्रमाण सुमार १५टक्के आसा. गोंयांत हाचेपरसय चड प्रमाण दिसता.
लक्षणां :बॅसिलरी परिपाक (incubation) काळ २-७ दीस. पोटांत घांस मारून शेंबूड आनी रगत आशिल्लें परतून परतून परसाकडे जावप . नाडीर पेंच येंव येता (Tenesmas) . संडासांत पयलीं शेंबूड चड आनी उपरांत फकत शेंबूड आनी रगत पडटा. दिसांतल्यान बरेच फावट पूण उण्या प्रमाणांत भायर जाता. रगत ताजें आसता. पूण घाण येता, आंग दुखता आनी रोखडीच अशक्तताय येता. हीं लक्षणां तडशीं शि. फ्लॅक्सेनरांत दिसून येतात. शि.सोने हातूंत भायर जावपाचें प्रमाण उणें आसता वा जायचना. पूण पोट दुखून जोर येवप , भूक लागप ना,आंग दुखप अशे त्रास जातात. शइ. शिगा हो घातक जांव येता. संडास जावप बरेंच खर आसता आनी दोन दिसांभितर रोगी मरूंक शकता.
ऑमिबिक :परिपाक ( Incubation ) काळ कांय म्हयने ते कांय वर्सां .पोटांत दुखून दिसांतल्यान २-३ फावट पूण शेंबडासारको संडास जावप हें मुखएल लक्षण. रगत काळपट आनी शेंबडांत भरसल्लें आसता. नाडीर पेंच येवन सोंसूक जायना. जोर व्हडलोसो येना . संडासाक सामकी घाण येता. कांय दीस संडास जावप जाल्यार कांय दीस जावपचना ( Constipation ) हें ऑमिबिक अमांशाचें खास लक्षण.
