१८५९-६१ ह्या काळआंत मॉझिनी आनी जूझेप्पे गॅरिबॉल्डी हाच्या फुडारपणाखाल इटलीचो एकचार घडोवपाखातीर जें गनिमीझूज जातालें,तातूंत ताणें प्रत्यक्ष वांटो घेतिल्लो .तशेंच पालव्हीचीनो ह्या देशभक्तान चलयल्ल्या गुपीत संघटनेंतय ताणें वांटो घेतिल्लो. उपरांत तो इटालियन सैन्यांत गेलो आनी ताणें आपली कुशळकाय दाखयली.पूण फुडें झुजाचो ताका वाज आयलो. ताणें १८६७ त आपले नोकरेचो राजीनामो दिलो आनी तो संवसारीक शांततायेचो पुरस्कार करूंक लागलो. मिलान हांगाचे एल सेकोलो ह्या लोकशायवादी नेमाळ्याचो तो मुखेल संपादक जालो.ह्या पदार ताणें सुमार ३० वर्सां काम केलें. ताणें फुडें १८७८ त इटालियन पीस सोसायटी – द- लीग ऑफ पीस अँड ब्रदरहूड ही संसेथा स्थापन केली. फुडें फ्रांस आनी अटली ह्या देशांमदीं जेन्ना राजकीय संघर्ष सुरू जाले तेन्ना ताणें १८८७ त इंटरनॅशनल सोसायटी फॉर पीस-लोंबर्ड लीग हे शांततावादी संस्थेची स्थापना केली. नि शस्त्रीकरण, शांततायेखातीर राश्ट्रसंघ स्थापन करप आनी आंतरराश्ट्रीय संघर्शाखातीर लवाद नेमप आनी विश्र्वबंधुत्वाचो प्रसार करप ह्या उद्देशांचेर ही संस्थआ चलताली. हे संस्थेचीं उद्दिश्टां लोकांमदीं पातळावपाखातीर ताणें १८९८त इंटरनॅशनल लाइफ हें नेमाळें सुरू केलें. जायतेकडेन जाल्ल्या शांतता परिशदांनी त वांटो घेतलो. १८९२त बर्न हांगा भरिल्ले शांतता परिशदेंत ताणें कॉ-फेडरेशन ऑफ युरोपियन स्टेटस ही संकल्पना मांडली. १९०६ वर्सा मिलान हांगा भरिल्ले आंतरराशट्रीय शांतता परिशदेचें अध्यक्षपद ताका फाव जाल्लें. ताच्या ह्या संवसारीक शांततायेच्या वावरा खातीर ताका फ्रेंच न्यायाधीश आनी कायदेपंडित ल्वी रनो हाचे वांगडा १९०७वर्साचो संवसारीक शांततायेचो नोबॅल पुरस्कार वांटून दिल्लो.
१९११-१२ वर्सा तुर्कस्तानाआड लिबिया मेळोवपाखातीर जाल्ल्या इटालीक झुजाक ताणें तेंको दिल्लो.तेचपरी १९१५ त पयल्या म्हाझुजांत इटालीक वांटो घेवंक ताणें मान्यताय दिल्ली.
संपादकीय काळआंत ताणें भरपूर प्रमाणांत लिखाण केलां. तेभायर ताणें कांय ग्रंथय बरयल्यात.ताच्या ‘वॉर’ इन्सरेक्शन अँड पीस इन द नाइन्टिन्थ सेंचरी’ (३ खंड- १९०३ )ह्या ग्रंथाची खूब नामना आसा. उद्देगधंदे आनी वेपार हांचेवरवीं सगळीं राश्ट्रां एकामेकांमदलो संघर्श विसरून आंतरराश्ट्रीय विश्र्वबंधुत्वाच्या झेंड्याखाल एकठांय येतलीं आनी शांतता तशेंच इश्टागत पातळटलीं अशीं ताणें आशा व्यक्त केल्ली.
मोपला :मलबार जिल्ह्यांतली एक मुसलमान जात.ह्या लोकांक मापिळ्ळा अशेंय म्हणटात.वेपाराखातीर मलबारांत आयिल्ले अरब दादले आनी थळाव्यो बायलो हांची मोपला ही संतत मानतात.
हे लोक शिया आनी सुन्नी अशा दोनूय पंथांचे आसात.सिन्नी लोक पोन्नानी तंगल ह्याधर्मगुरूचे अनुयायी आसात आनी शिया लोक कोंदोट्टी तंगल हाचे अनुयायी आसात. ह्या दोनूय पंथाच्या लोकांभितर धर्माविशीं सदांच किजिलां आसतात.
कालिकत हांगा मोपलांचे दोन भेद आसात.कैकोट्टककर हे ताळ्यो वाजोवन ताल दितात,पूण कैकोट्टकर हे ताळअयो वाजोवपी न्हय.लग्नकार्यासारक्या मंगल प्रसंगाचेर कैकोट्टकर हे सांगिताक ताळ्यो वाजोवन ताल दितात, पूण कैकोट्टाटकर हांकां तशें करपाक बंदी आसा.
मोपला दादले देग आशिल्लें धवें वस्त्र कमरेक गुठलायतात आनी वर उतरीय पांगुरतात.तकलेर एक ल्हान तोपी घालतात. ते माथ्याचें मुंडन करतात. खाड वाडयतात. बायलो,कमरेक रंगीत वस्त्र गुठलायतात आनी खोमीस घालतात.त्यो ओढणी घेतात वा बुरखो पांगुरतात .बायलांक अलंकार खूब आवडटात .गळ्यांत,कमरेंत,हातांत त्यो तरातरांचे अलंकार घालतात. तय् आपल्या कानांच्या पाळ्यांक धा ते चवदा बुराक करतात आनी तातूंत तरातरांचीं कानांतलीं घालतात.
वयांत येतकच भुरग्यांची लग्नां करतात .लग्नांत चलयेच्या बापायक भरपूर हुंडो दिवचो पडटा.निका हो तांच्या लग्नांतलो मुखेल विधी .निका म्हळ्यार काझी आनी दोन साक्षीदारांचे हजेरेंत लग्नाचो करार करप.उपरांत काझी त्या लग्नाची नोंद करता.लग्नाच्या दिसा वा पयलीं हो निका सुवाळो करतात. निका विधीखातीर व्हंकल आनी न्हवऱ्याचो बापूय व्हंकलेच्या कुटुंबाचे मशिदींत वचून कलिमा वाचतात.उपरांत व्हंकलेगेर मेजवानी जाता.मेजवानी जातकच एके कुडींत व्हंकल-न्हवऱ्याची थोडो वेळ भेट जाता.
मोपला दादले खूब बायलो करतात.दादल्याक जाय तेन्ना घटस्फोट घेवपाक मेळटा. घटस्फोटाच्या वेळार दादल्याक ,बायलेकडल्यान घेतिल्लो हुंडो परतून दिवंचो पडटा.बायलेक परतून लग्न करपाक मेळटा.
मोपला लोक मडें पुरतात.मनीस मरतकच ताचे कपडे काडटात आनी पांय मक्केचे दीकेन करून दवरतात.दोनूय पांयांचे आंगठे बांदतात आनी हात छातयेचेर खुरसाभशेंन दवरतात.मडें मसंडेंत व्हरसर मुल्ला मड्यालागीं कुराण वाचत बसता .सोयरीं येतकच मड्याक न्हाणयतात आनी उपरांत कपंड्यान धांपतात.मशिदींतल्यान निसण हाडून मडें निसणीर घालून मशिदींत व्हरचाच.सगळे लोक मशिदींत प्रार्थना म्हणटात.उपरांत मसंडेंत मडें व्हरून ताचें तोंड मक्केवटेन करून मडें पुरतात.त्या फोंडाचेर मेथयेचें झाड लायतात. मुल्ला कुराण वाचता .गरीब लोकांक तांदूळ,पयशे अशें कितेंय दान करतात.मेल्ल्या मनशाचे अर्थीक परिस्थितीप्रमाण मुल्ला तीन,सात वा चाळीस दीस त्या थडग्यालागसार
