Binalaybay sa pagdayaw nga ginahalad sa iya tag-atipan
- Nian isa na ka tuig, ginuo,
- Nga sa nahaunang’ makation
- Nag-abot ka sini nga baybayon
- Nga bilang amo’ng amon pangulo;
- Nga may kabakas, kutob gid sadto
- Adlaw-gab-i wa’y kapahuwayan
- Ginhimo nimo’ng iya kaayuhan;
- Sa pagtatap di ka nagtumbaya
- Paghatag sa tagsa’y kabugana:
- Sa banwa, bukid kag kadagatan.
- Nag-abot sa baybayng’ may kaanyagan,
- Ang masusihon nimong’ panulok
- Naglikop sa naligwin nga suok
- Sang balas kag sang mga katunggan;
- Gintamay pagbatas nga tanan
- Kag sa kabakason nga tutuo
- Sa ibabaw sang lunang sang Cocyto,*
- Sa ibabaw sang subang’ gadalayday
- Binutang mo’ng nahaunang' taytay
- Nga sa puok namon nagapakadto.
- Kag sang ulihe alagyan nga maambong
- Kutob sa bukid sa kagulangan
- Masangkad, mabakod mo ginbuksan
- Sa silong mga sangang’ mahandong;
- Libay kumisay, kag nagdalungdong
- _________
(1) Sinulat ni Rizal sa Dapitan, sang ika-26 sa Agusto sang 1892.
- Sanglit nasayran na karon sing maayo, si Rizal wala magusik sing
maskin ano nga kahigayunan sa bug-os niya nga kinabuhi sa pagpangabudlay nahanungod sa iya pungsod. Sa isa ka hitabo nga indi gid salapakon subong sini nga kaadlawan sang iya tumalatap, sang tapos niya makilala ang nakahatag kaayuhan nga pangabudlay ni gobernador Carnicero — ang pagpahimo sang isa ka taytay kag isa ka dalan, suga sa banwa — ginapangayo niya nga ini magpadayon bilang isa ka amay sa banwa nga nagapasilong sing 'mainunungon sa hayahay sang España.
Ang tunay nga huwad sa tatlo ka pamihak yara sa Division Filipiniana sang Bibliyotekang’ Pungsudnon. Ginhuwad ini sa “Poesias de Rizal” ni Veyra, pp. 60-62.
- Cocyto ukon Cocytus: “Suba sang panghayhay” suno sa maragtas
sang mga diwa nga ginatuohan sang mga di-kristuhanon.