kahanginan asa siya motan-aw kon mobuka ang iyang mga mata.
Kon niadtong higayona hikit-an pa siya ni Don Francisco de
Cañamaque, dagway kini motuo unta nga kadtóng babayhana maoy usá ka hari-hari sa lungsod kun ang unglo ba, ug unya kining
pagkasusiha iyang dayandayanan mga hunáhunà nga ipahayag
niya nianang sinultiháng tiniyanggi nga iyang gitukod alang sa
iyang kaugalingong kinahanglan.
Niadtong buntaga si Donya Consolación wala mosimba, dili tungud kay wala siyáy gusto, hinonoá buút unta siya magpasaya- saya sa kadaghanan ug mamati sa wali, ugaling kay wala siya tuguti sa iyang bana, ug ang pagdili kaniya giubanan, sama sa gihapon, duruha kun tulo ka pulong mapanamastamason, mga panum- pá ug mga hulga nga patiran. Ang "Alferez" nakailá nga ang bi- nistihán sa iyang asawa malaksot ug kataw-anán, nga ang iyang kalawasan nangalisbo nianang baho sa kamaayo sa mga sundalo, ug tungud niini dili siya angay nga ipasundayag sa mga dagkung- tawo sa kaulohan ug sa ubang mga dumuduong.
Apan si Donya Consolación labi ug hunahuna sa iyang bana. Nagatuo nga maanyag ug mabihagon siya, nga ang iyang panglihoklihok sama sa usa ka "reina" ug nga ang iyang pamiste labi pa nganing maayo ug maanindot kay sa kang María Clara, kay kiní nagatapis man, apan ang iyang saya walay daghang samok. Una siya mopabilin sa balay, giingon sa "Alperez”: kon dili ka mohilum, ligiron ko ikaw patid hangtud sa pagsangko mo ngadto sa imong lungsod!
Si Donya Consolación dili buút mopauli sa iyang lungsod pinaagi sa mga patid sa iyang bana, apan nangitag higayon sa pagpanimalus batod niini.
Bisan mag-unság pamintal si Donya Consolación, ang iyang nawóng dili gayud kapiyalán, apan niadtong buntaga ang iyang panagway makuyaw kaayong tan-awon, labi na gayud diha nga hingkit-an na siya nga nagsamót suroy-suroy sa taas sa balay, walay tingog ug daw adunay gihunahunang buhaton nga makalilisang: ang iyang tinan-awan nagpangidlap samà sa tinan-awan sa usa ka halas nga human hidakpi buút na pigsaton ang iyang ulo. Kadtong tinan-awana mabugnaw, masiga, maidlot, ug daw mahagkot, maluód, mabangis.
Ang labing diyutay nga sayóp, ang labing diyutay ug dili
ginhapon nga kabanha, makahatag kaniyag higayon sa pagbug-
