pon; ang iyang panagway masulub-on; ang iyang mga mata napagngan sa kahayag.
—Matuod nga ang lungsod gikabig sa mga misyoncro ngad- to sa maayong dalan — mitubag; —apan nagatuo ka ba nga tun gud sa mga prayle ang Pilipinas dili mahibulag sa Espanya?
—Oo, tungud da gayud kanila; mao kana ang gituhoan sa tanan nga nanagsulat mahitungud sa Pilipinas.
—Oh! —mitubag si Elias, ug gisalibay niya sa bangka ang bugsay nga iyang gigunitan, daw nawad-an sa umoy; —wala ko damha nga ikaw wala diay makaila sa Kagamhanan ug sa imong lungsod. Nganong dili mo man hinuon tamayon ang du- roha? Unsay ikapulong mo sa usa ka banay nga makahuput lamang ug kahusay sa iyang panimalay tungud sa pagsalmot sa laing tawo? Usa ka lungsod nga magasugot lamang tungud kay gilimbungan, usa ka pamunoan nga nagamandb tungud kay migawi sa limbong, 'usa ka pamunoan nga dili makapaturok ug gugma ni makapatahud sa iyang ginsakpan tungud sa iyang kaugalingong bili! Pasayloa ako, ginoo, nga magatuo nga ka- nang pamunoan nga imong gilabanan maoy usa ka pamunoan nga hungog ug nagabuong sa iyang kaugalingon kay malipay man nga tuhoan kining mga butanga! Pasalamatan ko ikaw tungud sa imong kaayo. Karon, asa ko man ikaw dad-a?
—Ayaw una — mitubag si Ibarra; —maglantugi kita, kina- hanglan hisayran kinsa kanatoy may katarungan niining butang hinungdanon uyamut.
—Pasayloa ako, ginoo, —mitubag si Elias nga milingolingo sa ulo; — wala akoy mga maayong pulong magamit aron maka- lukmay kanimo; bisan nakatuon ug diyutay, ako maoy usa la- mang ka indiyo, ang akong kinabuhi wala mo hisayre ug alang kanimo ang akong mga pulong dili gayud kaayo katuhoan. Ang nanagpahayag mga hunahuna nga supak sa akoa pulos mga Katsila, ug, sanglit mga Katsila sila, bisan mga binuang kun mga butang hingsayran na sa tanan ang ilang isulti, ang ilang kahimtang, ang ilang mga titulo ug ang ilang kagikan makaha- tag kaugdang sa ilang mga pulong ug walay mangahas paglalis kanila, busa ako dili na lamang mopadayon pagsupak sa ilang mga hunahuna. Kapin pa, kon palandungon ko nga ikaw na- hagugmil sa imong lungsod, ikaw nga nasayud nga ang imong amahan ania mopahulay sa kahiladman niining tubig malinaw,
— 421 —
