Jump to content

Page:Noli-Me-Tangere-Cebuano-Visayano-ni-Jose-Rizal-1962-N719c.pdf/44

From Wikisource
This page has been validated.


han sa Pampanga ug sa Laguna de Bay, labi na sa lungsod sa San Diego, diin ang canon kun abangan sa yuta ginapatuboan matag-tuig. Ang lungsod sa San Diego maoy iyang pinalabi tungud sa iyang mga maanindot nga kaligoan, bulangan nga bantugan ug sa mga maayo niyang handumanan didto: matag-tuig mopuyo siya ug duha ka bulan, ang labing dali, niadtong lungsora.

 Si Kapitan Tiyago adunay daghang mga balay nga paabangan sa Santo Cristo ug sa mga dalan Anloague ug Rosario. Si­ya ug usa ka Insik maoy tigbaligya sa ampiyon, ug dili na lamang mistil isulti nga niining patigayona daku kaayo silag makapin. Siya maoy nagpakaon sa mga binilanggo sa Bilibid ug suki sa kumpay sa daghang mga dagkung dato sa Manila. Higala sa mga punoan, malubay ug kabubut-on ug maayong laki nga mopahimulos sa mga kalisud sa iyang isigka-tawo, si Kapitan Tiyago maoy bugtong ug gikahadlokan nga kailog kanunay sa usa ka

tawo nga ginganlan Perez sa tanang mga katungdanan nga paabangan kung ibaligya sa kagamhanan sa Pilipinas, buluhaton nga masabug lamang itugyan sa kamot sa mga tawong walay labut sa maong kagamhanan. Tungud niini, si Kapitan Tiyago, sa panahon sa paghitabo niining tanan tang giasoy karon, maoy tawo nga bulahan ug malipayon uyamut: dati, higala ni Bathala, higala sa Kagamhanan ug sa mga tawo.

  Nga higala siya ni Bathala, dili gayud kaduhaduhaan: dag­han kaayog kapasikaran sa pakighigala kang BathaB kon ang usa ka tawo maayong pagkabutang dinhi sa yuta, wala makakitag higayon sa pakigsulti kaniya didto sa langit ni makahulam ug salapi. Si Kapitan Tiyago dili gayud mangadye kang Bathala bisan sa iyang labing dagkung mga kalisud, kay, sanglit dato

lagi siya, ang iyang salapi maoy iyang paampuon kang Bathala. Alang sa mga misa ug pangilyopo adunay mga pari nga makagagahum ug mapahitas-on; alang sa mga nobina ug rosaryo adunay daghang mga kabus nga gibuhi ni Bathala alang sa kaayohan sa mga dato, mga kabus nga basta hatagan ug pisos mopasalig sa pagpanpangadye ug napulog-unom ka misteryo ug pagbasa sa tanang mga santos nga sulat, lakip ang Biblia sa mga Hebreo kon dungagan ang suhol. Kon sa kapulihay abuton siyag dakung kalisud ug magakinahanglan sa mga panabang sa langit ug wala gayud siyay mahikap bisan kandila na lamang mapula sa Insik, nianang

— 37 —