yonan nga gihagoan pagpangita sa imong banay aron pagtugaw sa among kalinaw! Panghimarauton. panghimarauton ko ikaw!
—Nga bitayon ka unta, irihis!— gisinggitan siya sa usa ka kadugo ni Albino, ug kay wala man makapugong sa kalagot, mipunit ug bato ug gilabay kang Ibarra.
Kadtong buhata gisunod dayon sa uban ug dihadiha miulan ang mga abog ug mga bata sa lawas sa alaut nga batan-on.
Kadtong matarong panimalus sa mga kasingkasing nalumus sa labihang kaguol, giantus ni Ibarra sa dakung kalinaw sa buot, wala niya ikasuko ug wala siya magamulo. Kadto mao ang panamilit kaniya sa iyang lungsod diin managpuyo ang tanang mga binati sa iyang kasingkasing. Miduko siya; kaha naghunahuna sa usa ka tawo nga gilatus sa kadalanan sa Manila, sa usa ka tigulang babaye nga namatay sa pagsud-ong sa ulo sa iyang anak nga gilunggoan; kaha ang kaagi ni Elias milakdop sa iyang panumduman.
Ang Alferez misugo nga abugon ang mga tawo, apan ang mga bato ug ang mga panamastamas batok sa batan-on wala gayud mohunong. Usa da ka inahan ang wala manimalus kang Ibarra: mad si Kapitana Maria. Wala maglihok, giguom ang baba, naga- hilak sa hilum, nagapaminaw sa iyang duha ka anak nga nang gikan; kon sud-ungon ta kadtong babayhana, walay duhaduha ma- kaingon kita nga matuod diay kadtong Niobe nga giasoy sa mga sugilanon sa kakaraanan.
Ang mga dinakpan nanglakaw. Sa mga tawo nga nanambo sa talagsang tamboanan nga binuksan, ang naluoy sa batan-on mao ang dili mga tagtungod kun nanan-aw lamang. Ang mga higala iyahay lamag tago; oo, hangtud ngani si Kapitan Basilio kinsa midili paghilak sa iyang anak babaye nga si Sinang.
Si Ibarra nakakita sa iyang balay nga napaig sa kalayo, kadtong balay sa iyang mga ginikanan diin siya matawo, diin niya tipigi ang mga matam-is handumanan sa iyang pagkabata; mibuhagay sa iyang mga mata ang mga luha nga sa hataas panaj hon iyang gipugngan, miduko siya ug mihilak, apan wala niya mahimo pagtago ang iyang mga luha kay ginapus man ang iyang mga kamot; mihilak siya, apan ang iyang mga bakho wala makapukaw sa kaluoy niadtong mga tawo nga nanagsud-ong
— 488 —
