Jump to content

Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 2.djvu/401

From Wikisource
This page has been proofread.

strzeni 423 mr., 278 pr., w tej liczbie ziemi or. i pod ogr. 393 m. 276 pr., stałej ludności liczy 2154 mk., t. j. 958 kat., 7 prawosł. i 1189 żydów. Głównie lud. chrześc. zawiera 245 gospodarzy rol. i ich familie, reszta zaś takowej trudni się tkactwem, garncarstwem i szewctwem, a żydzi przeważnie oddani są handlowi na małą skalę i spekulacyi; lecz cała ta działalność zastosowaną jest li tylko do miejscowych potrzeb. R. 1827 było tu 114 dm., 654 mk. Gleba ziemi tutejszej składa się z glinki, miejscami popielatki, pomięszanej z piaskiem lub też z samego piasku, a w nim napotykane z rzadka, większych i mniejszych rozmiarów, głazy i krzemyki. Położenie powierzchni więcej równe, uprawa roli zwyczajna, zaniedbana; objawia się chęć zaprowadzenia sadów choć na małą skalę. W skład gm. F. wchodzą następujące wsie: Aleksandrówka 9 os., rozl. 53 mr., folw. Buczyn, włas. Ad. Kamińskiego rozl. ziemi 138 mr. i lasu 150 mr., oraz Karolówka, Komodzianka, Kąty, Niemirów, Rzeczyca, Starawieś, Sokołówka, Teodorówka, Wola-Radzięcińska i Wola-Kątecka. Tit. Tiro.

Frampol, ob. Franpol i Franopol.

Franapol, zaśc. szlach., pow. trocki, 2 okr. adm., 48 w. od Trok, 1 dom, 14 mk. katolików (1866).

Francik, os., pow. radzymiński, gm. i par. Radzymin.

Franciszka, huta cynkowa w Nowejwsi, pow. bytomski.

Franciszkańce, folw., pow. wileński, 1 okr. polic., nad jez. Żałoś, mk. kat. 9, dom 1 (1866), od Wilna 22 w.

Franciszkański folwark, niem. Franziskaner Vorwerk, folw., pow. gnieźnieński; 6 dm., 48 mk. Ob. Piaski.

Franciszkany, kol., pow. skierniewicki, gm. Doleck, par. Rawa stara. Ma szkołę.

Franciszkopol, majętność w Inflantach polskich, powiecie lucyńskim, parafii maryenhauskiej, dekanacie za-lucyńskim, stanowiła niegdyś czastkę dawnego starostwa maryenhauskiego, które w ciągu lat stu było prawie dziedziczną posiadłością w domu Hylzenów, przechodząc stale z ojca na syna przez tak zwane jus communicativum. Po śmierci Justyniana Hylzena, ostatniego starosty maryenhauskiego, który z powodu zaboru tej części Rzeczypospolitej do Rossyi praw swoich na to starostwo synowi swemu Idziemu przekazać nie zdołał, Maryenhaus z całym swoim obrębem, jako dawna królewszczyzna, przeszedł do panującej wówczas już nad krajem Katarzyny II, a cesarzowa rozległy okrąg maryenhauski swemu dygnitarzowi Jełaginowi na prawie wieczystem oddała. Sukcesorowie Jełagina jeszcze przed rokiem 1820 sprzedają rozległy okrąg maryenhauski swemu plenipotentowi, niejakiemu Szymonowi Horożańskiemu; ten zaś, nie mogąc się utrzymać przy tak rozległych dobrach, sprzedaje one częściowo. Tym sposobem część onych, zwana Franciszkopolem, jeszcze w pierwszej połowie bieżącego stulecia prawem kupna przechodzi do Ulanowskich, od których w roku 1866 majętność ta drogą sprzedaży przymusowej nabytą zostaje przez rossyanina Kirejewa, po bankructwie którego Franciszkopol obejmuje mieszczanin niemiecki, obecnie swe prawa do tego majątku wywodzący. Obszar dworski zajmuje tu 3023 dzies., obfitość lasu, wody i łąk. Co do fizyografii kraju porównaj artykuł: Maryenhaus G. M.

Franciszków 1.), wś i folw., pow. błoński, gm. Guzów, par. Wiskitki. W 1827 r. było tu 42 dm., 294 mk.; obecnie liczy 487 mk. 2.) F., kol., pow. grójecki, gm. Nowa wieś, par. Jasieniec. 3.) F., kol., pow. sochaczewski, gm. Rybno, par. Kozłów szlachecki. 4.) F., folw. i kol., pow. kutnowski, gm. i par. Plecka Dąbrowa. Kol. ma dm. 8, mk. 88, gruntu mr. 72. Folw. 1 dom, 22 mk., 300 m. rozl. 5.) F., fabryka żelaza nad rz. Czarną, pow. konecki, gm. Ruda-Maleniecka, par. Fałków. Ma 11 dm., 77 mk., 15 mr. dwors. i 7 włośc. Fabryka należy do braci Jakubowskich. 6.) F., folw., pow. lubelski, gm. Piotrowice, par. Kiełczewice, od Lublina w. 23, od Bychawy w. 6, od rz. Wieprza w. 28. Rozl. wynosi m. 656, grunta orne i ogrody m. 369, lasu m. 257; płodozmian 4 i 10-polowy, bud. mur. 1, drew. 4. Folw. ten w r. 1875 oddzielony został od dóbr Strzyżowice. 7.) F., wś, pow. krasnostawski, gm. Czajki, par. Surchów. W 1827 r. było tu 16 dm. i 84 mk. Br. Ch.

Franciszkowo 1.), wś, pow. sierpecki, gm. Żuromin, par. Chamsk, zajmuje obszaru grun. włośc. 45 mr. Folw. należał do wsi Poniatowo, liczy 134 mk., 11 bud. mieszk., 667 m. gruntu, płodozmian 10-polowy. 2.) F., wś, pow. lipnowski, gm. Skępę, par. Karnkowo. Leży nad jez. Radziochy. 3.) F., folw. poproboszczowski, pow. rypiński, gm. Płonne, par. Radomin, 1 dom, 2 mk., 125 m. gruntu (89 m. ornego). 4.) F., folw., pow. kalwaryjski, gm. Janów, par. Kalwarya. Ma 3 dm., 13 mk.

Franciszkowo, zaśc. pryw., pow. wilejski, o 46 w. od Wilejki, 2 okr. adm., 1 dom, 8 mk. katol. (1866).

Franciszkowo 1.), niem. Franzenhof, folw., pow. bydgoski; 1 dom, 17 mk., ob. Sienno. 2.) F., folw., pow. pleszewski; 1 dom, 38 mk, ob. Dębno. 3.) F., kolonia, pow. krobski, 6 dm., 39 mk., ob. Czarkowo.

Franciszkowo 1.), folwark dóbr rycer. w Warszewicach, pow. toruński, budynki 2, dom mieszk. 1, kat. 8, parafia i poczta Chełmża, szkoła Kończewice. 2.) F., niem. Franzdorf, pow. świecki, folw. należący do dóbr rycersk.