Jump to content

Page:Progreso - 1a yaro.pdf/150

From Wikisource
This page has not been proofread.
136
PROGRESO

vagoni, e c. Se ni konsentas, ke la vera senco di ca sufixo estas ta, quan montras la vorti : homaro, e c., ni devas supresar derivaji kontra ad ica senco : arbaro, e c. e vicigar li per altra vorti, exemple per foresto, treno,….[1].

Se ni volas havar linguo facila por laboristi, ni devas supresar la balasto (flexo di l’ adjektivo, obligata akuzativo), regulizar la derivado e fixigar la afixi. Simila mankin konstatis certe anke altra fervoroza esperantisti. Li silentis, nam omna voko pri reformi esis rigardata quale ofenso a la genioza inventinto!

On dicis : « Esperanto perfektiĝos iom post iom per si mem. » Sed se ni sobre rigardas la « perfektijo », ni vidas, ke la linguo konstante komplikesas. On enduktis vorto abstinenco, de qua on derivis abstinenculo, abstinencisto; pose montrijis, ke mankas vorto por expresar abstinema; on enduktis abstemia; e nun ankore mankas vorto por vicar ca barbara kompozuro « deteniĝi ». Omno esas solvebla per sola radiko : abstin-.

On elektis vorti malbona, neglijante vorti evidente internaciona; ex. : baloti vice voti, makleristo vice kurtaĵisto e c. La inventinto uzis frazo : presentu al vi; sed ulu trovis ol malbona ed enduktis radiko imag- kun senco verba. Pose montrijis, ke imago, segun la senco donita ad la radiko, ne expresas sa vera senco; on ne korektis la eroro, sed enduktis nuva vorto bildo. Quo rezultas ek ico? Nulo altra kam, ke la nuva adepti facas erori uzante la radiko en sa vera senco.

« Ni flikas kaj flikas konstante. »

La amaso di nekonsequantaji en EP. kreskas, sed la prudenta esperantisti sempre konsilas « ne tuchar ol », ed expektar, til ke la amaso « iom post iom » englutos omna bonaji di Esperanto. Li konsentas, ke esas necesa operaco; sed li opinionas, ke la operaco esos min doloroza, se ol facesos « iom post iom ». Ico evokas en mea penso konocata epizodo pri vilajani, qui volis detranchar la kaudo?[2] di hundo, sed por ne kauzar a

  1. L’ autoro tute ne konocas nia vortaro, ed exemple uzas arbo (EP), vice arboro (ES.); tamen, il propozas juste la vorti, quin kontenas nia vortaro : abstenar, votar, kurtajo, imago; foresto vice arbaro, treno vice vagonaro; ni havas anke eskalero vice ŝtuparo (qua povus egale bone signifikar skalo o gradaro, perono, e c.). (N. D. L. R.)
  2. Ankore un nuva vorto truvita sendepende da l’ autoro, qua tamen esas nek latinisto nek linguisto. Ca koincidi montras, ke nia vortaro esas vere internacia, tale ke omna inteligenta homo povus rekonstruktar ol, nur sequante la principo di internacioneso. Ol esas do nule arbitriala (multe min kam ta di EP.), sed max « obyektala » posible. (N. D. L. R.)