dukturi di naturala evoluco e ne povas vicesar da artificala kreajo. On ne sucesos starigar linguo vivokapabla; se on sucesus, ol ne restus universala; ed omnakaze co nultempe dispensus de la lernado di la existanta lingui. La skeptikeso di So B. esas ecesa. Plura linguisti di unesma rango, Si Schuchardt, Baudouin de Courtenay, F. de Saussure, Jespersen, inter altri, havas pri ca punto altra opiniono kam la ciencoza profesoro de Leipzig, e ne esas hazarda, ke ca maestri esas, inter la nuntempa linguisti, uli ek ti, qui max profunde reflektis pro la generala linguistiko ».
Hike So Meillet montras « la tre granda parto de volo homala e de reflekto, qua eniras » en l’ evoluco di la « naturala » lingui, ed inferas de co la posibleso « krear, difuzar e konservar linguo, qua esus nur poke plu artificala », tante plu ke la « autori di lingui artificala vizas nun, ne krear linguo tute nuva, sed extraktar la parto komuna di nia lingui. E dank’ a la tre reala existo di ca europala uneso celita [kaŝita], la proyekto di LI. por la populi de europala civilizeso esas racionala » [1].
Pri la utileso di tala linguo, So Meillet kombatas anke l’ opiniono di So Brugmann; « Quante plu la internaciona relati divenas plu frequa e plu intima, la bezono di linguo komuna devenas plu sentebla; e kande lia nacional sentimento tre akra ne plu celos a la populi di germana ed angla lingui la realeso di ca bezono, la LI. existos; esas tre dezirinda, ke ol esez linguo artificala ».
Fine, pri la valoro di Esperanto quale detinitiva solvo So Meillet facas ica interesanta deklari : « Kelki ek la riprochi facita ad Esp. da So Leskien esas evidente grava. Bona linguo artificala devas eliminar omno to quo, en la nacionala lingui, esas simpla transvivajo di la pasinto. La subjuntivo esas neutila ; Dro Zamenhof maljuste agis admisante speco de subjuntivo[2]. La gramatikal relati tendencas tre elegante ad expresesar per la simpla ordino di vorti : esas nepardonebla eroro institucar, quale Esperanto facis, distingo di akuzativo e di nominativo, distingo, qua embarasas omna individui de linguo romanala ed angla, e qua esas neutila a la ceteri; nam, mem en la slava e germanala lingui, la distingo di nominativo ed akuzativo esas nur tre partala. Ula altra kritiki di So Leskien esas min justa, e kelki mem atestas konoco nesuficanta di la linguo kritikata. Restas, ke Esp. bezonas emendi… Sed Esp. esas ja nun unesma proximigo tre felica, qua montras quale la problemo povas e devas esar solvata ». So Meillet konkludas : « Forsan So B. e L. ne havas sat fido a la forteso di l’ homala raciono, ed anke a la futuro di l’ internaciona relati. »
- ↑ On rekonocas hike un ek la chefa idei expozita en Nia Programo (No 1).
- ↑ Reale co esas nur imperativo, o plu juste volala modo. Sed kelka lernolibri prizentis ol quale subjuntivo. Ido deklaras : Existas nula subjuntivo en la linguo, e fakte tendencas reducar la uzado di l’ imperativo en propozicioni subordinita.
