proporciono di la elementi ne povas esar fixigita a priori per quaze politikal kontrato o diplomatikal konvenciono ; ol rezultas automate de la justa aplikado di la principo di maxima internacioneso, sola garantio di yusteso e neutreso.
En la selekto di la senci di la radiki, on aplikis kelka reguli, qui semblas konforma a la komuna raciono, e qui omnakaze impozis su a ni dum e per la laboro ipsa. Certe, esas teoriala postulato, ke omna radiko havez nur un senco fixa e determinita. To rezultas de l’ideo ipsa di la linguo quale sistemo de signi, e de la granda principo di l’ unasenceso. Sed la metafori e la cetera retorikal figuri esas quaze la vivo di la lingui e l’origino di la max multa semantikal derivadi[1]. Quale dicis So Bréal, volar evitar la plursencesi di la vorti, « esus interdiktar a la vorti restadar en la kapo di la homi ed ibe aquirar nuva signifiki ». (Revue critique, 1908, p. 243.) Esas do kontrenatura exkluzar la metafora senci e to esus tute vana, nam on ne povas supresar la metaforo, tante kustuma e max ofte nekonciata. On povas nur regulizar la aplikado di ca naturala e spontana procedo.
La unesma regulo qua konsequas de to, esas ke on ne devas (nek povas) separar la senco propra o prima di un vorto, e la senco figurala, qua derivas logike de olta. To esas aparte grava, kande la senco figurala relatas la mondo mentala nam on savas, ke preske omna expresuri relalanta la mento havis origine senco materyala (komencante per la vorti ipsa di anmo e spirito). On devas do aceptar, ke la sama vorto havez senco materyala e senco mentala. Ex. la verbo konceptar, qua indikas samtempe fiziologial ed intelektala fenomeni. To esas metaforo tute naturala, ed omnakaze neevitebla.
La samo valoras pri la vorti, qui havas teknikal senco derivata de la senco vulgara per metaforo od analogio. Nam la max multa teknikal vorti esas vulgara vorti, quin on uzis per metaforo preske nekonciata por signifikar nuva obyekti o fenomeni. E mem eventas ofte, ke un sama vorto ricevis plura teknikal
- ↑ On nomizas semantiko, segun So M. Bréal, la parto di la linguistiko, qua traktas pri la evoluco di la senci di la vorti.
