semblas a li, sive tro malfacila, sive tro neperfekta. Sed, mem se to esus (proxime) vera, ta amiki di l’ ideo adherus ad Esperanto simple quale a la solvo provizore max bona. Precize pro to, ke la propagisti di Esperanto habile intermixas l’ ideo e la fakto, li rekrutis multa personi, qui esas simple partiani di LI. generale, e qui esas nur teoriala (platonala) aprobanti di Esperanto. Ta personi, qui o ne konocas Esperanto, o studyis ol surface e ne lernis nek praktikis ol, esas preske indiferenta pri la formo di la definitiva solvo. E ni konocas multa Esperantisti, qui ne povus distingar ES. de EP., qui, konseque, ne povas preferar EP. ad ES. pro lia personala komodeso. Omnasupoze, se la Esperantisti pretendas (od aspiras) kontenar omna amiki di LI., li devas evidente apertar ad ici max liberale lia rangi, ed aceptar en lia grupi omna partiano di irga LI., ne sole di ES., sed di Bolak, di Neutral, di Universal, e c. Nur sub ica kondiciono li povos asertar, ke li riprezentas omna amiki di LI. entute, ed identigar « Esperantismo » a la generala movado por LI.
Sed se, kontre, la Esperantistaro kontenas nur la adepti o partiani di l’ aparta linguo nomita Esperanto, e mem, plu restriktive, nur ti, qui juras fideleso a la Fundamento, aceptas la nuna organizeso, l’ autoritato di la nuna Lingva Komitato, e c., lor ol esos nur aparta sekto e quaze eklezyo klozita, qua havos nula yuro akaparar l’ ideo generala e ne povos riprezentar ol. E per necesa konsequo fondesos exter ol la libera ed universala Uniono di l’ amiki di l’ ideo, di omna liberala e progresema spiriti, qui havas nula interesto o prejudiko, qui juris fideleso a nula libro ed a nula maestro, e qui volas simple kunlaborar a la max bona realigo di l’ ideo por la profito, ne di kelka ambicyoza ed imperema chefi, sed di la tuta homaro.
Kompreneble, la Esperantistaro esas tute libera selektar un ek ta du voyi : nulu povas obligar ol, e ni tute ne pretendas impozar ad ol un solvo od altra. To quon ni dicas
19