organizeso ed autoritato. To anke esas « sociala fakto » facile previdebla e tute fatala[1].
Por konservar Esperanto netuchebla kun omna sa difekti, mem la max evidenta ed omnaparte denuncita, on alegas la neceseso di l’ uneso od uniono. Sed la questiono esas juste, sur qua linguo on povos realigar l’ uniono, ne sole di l’ Esperantisti (qui sempre rezonas, quale se li esus sola en la mondo), sed di omna amiki di l’ ideo. Or ta uniono povas realijar nur sur la bazo di linguo, ni ne dicas : perfekta, sed korekta e reguloza. E pro ke Esperanto (primitiva) esas nek korekta nek reguloza, nultempe on povos unionar sur ol omna partiani di LI. Mem se on unionus sur ol omna nuna Esperantisti (quo certe ne eventas nek eventos), on ne povus adoptigar ol da la cetera interesati, qui, ne blindigita da ula fanatikeso nek ligita per ula « juro », ne aceptos linguo videble neperfekta e malkonsequanta; ed on repulsas li tante plu, ke on prizentas a li Esperanto, ne quale provo provizora (en qua kazo li povus aceptar ol), sed quale solvo definitiva e netuchebla, e ke on exajeras la severeso di la « necesa disiplino ». La netuchebleso (qua apene povus aceptesar kun absoluta perfekteso) repulsas omna futura adepti di la linguo, omna amiki di la progreso, qui esas samtempe la amiki di LI.
Rezume, la duesma politiko (qua semblas rigretinde dominacar nun en Esperantistaro, nam on komencis, ed on duras, facar exkomuniki), duktas rekte e necese a la skismo; dum ke l’ unesma sola povas konservar o plu juste establisar l’ uneso di omna amiki di l’ ideo. Esas do vera folajo, esperar, ke on salvos l’ uneso per la duesma politiko, per l’ exterminado di la hereziuli. E to bonege karakterizas la autoritatema spirito di la chefi. Li revas realigar l’ uneso per tiraneso, dum ke on povas salvar ol nur per libereso e toleremeso. Li joyas, kande li sucesis ekpulsar kelka eminenta Esperantisto,
- ↑ Ni rezonas en la hipotezo, ke l’ Akademio esos elektata (balotata EP.) da omna membri di l’ Esperantistaro. Kompreneble, ol havos ankore min granda autoritato, se ol ne esos elektita, sed plu o min arbitrie selektita.