reputita pro sa devoteso a l’ ideo, e ne vidas, ke li tale nocas grande e malrichigas la komuna ideo. « Ubi solitudinem faciunt, pacem appellant » (Tacitus : ube li facas soleso, li nomizas ol paco). Sed felice la destino di l’ ideo ne dependas de kelka chefi. Se li « facas la soleso » en l’ Esperantistaro, la amaso de nia senpartia e malegoista samideani kunvenos altraloke, en plu granda e plu liberala societo, qua sola riprezentos vere l’ ideo ed havos yuro parolar e legifar en sa nomo. La ideo ne perisos pro la kulpo di kelka chefi; ol ne perisis kun Volapük, ol ne perisos kun Esperanto : tante plu ke Volapük ne povis reformesar sen perisar, dum ke Esperanto, reformita segun sa propra principi, ricevos nuva vivo e nuva impulso. Ti qui kredas, ke la ruino di Esperanto esus la ruino di l’ ideo, havas opiniono tro favoroza pri Esperanto, e tro malfavoroza pri l’ ideo : ol esas multe plu vivema kam Esperanto, nam Esperanto debas esence ad ol sa nuna suceso. L’ ideo realijos certe e necese; la questiono esas nur : sub qua formo, o plu juste : sub qua nomo; nam la formo definitiva esas nun trovata, e povos nur devlopesar segun sa propra principi. Un sola kozo povas perisar en la nuna krizo : la nomo di Esperanto, e kun ol la gloryo di Zamenhof. Ton devas atencar la malprudenta konsilanti di la Maestro, di qui l’ autoritatemeso produktis la nuna situeso[1]. Cetere, kande li deklaras fiere, ke li ipsa facos la reformi sen ula extera imperyo, sed en lia horo e per lia metodo, to simple signifikas, ke la sama reformi, quin li judikas malbonega, kande oli propozesas da ni, esus bonega, se oli esus exekutita sub lia oficiala (t. e. semblanta) direkto; e to montras klare, ke ta severega konservemi volas reale konservar nur un sola kozo : lia autoritato[2].
- ↑ On esas pregata relektar l’ artiklo Esperanto proprajo di l’ Esperantisti, aparte p. 49-50; ed en no 3 de Progreso, la p. 92-93 et 114-115 (pri la nomo di Esperanto).
- ↑ Nia artiklo esis skribita e sa titolo elektita kande ni ricevis la sequanta artiklo de So Zinoviev. Ni ne volis nek povis chanjar pro to la titolo di la nia.
