Les Vrais Principes de la Langue auxiliaire, da Ido (che Imprimerie Chaix, 11, boul. Saint-Michel, Paris, 1908 ; 50 centimi). — Ca broshuro de 31 p. in 8o jus aparis. Ol esas tre forta e klara expozo di la « vera principi di » L. I., qui regnas generale en Esperanto, diskuto di la punti, en qui Esperanto ne sequas ica principi, ed apologio di la korektigi necisa por ke Esperanto realigez plene la ideo di LI. ed esez konforma ad sa propra principi. La autoro fine demonstras, ke on ne devas timar plua e senfina reformi, se la linguo « posedas omna facileso konciliebla kun la klara expreso di la penso, ed omna internacioneso konciliebla kun ica facileso ». La broshuro (france skribita) kontenas fine la sama texto redaktita en ES. ed en EP. (kun la sistemo di digrami kun h, propozita da Dro Zamenhof). La kontrasto di aspekto esas frapanta ; samtempe ES. esas plu mallonga (2 linei ek 28) e multe plu klara, quale atestas omna neiniciati, ad qui on prezentas la du texti. On postulas experimenti ; nu omna Esperantisto facez la experimento kun ne-Esperantisto !
Nia germana samideani konocas certe la artikli publikigita da nia estimata prezidanto, So Prof. Ostwald. Nur por la samideani, qui ne legas la germana, ni citas hike kelka extraktaji ek ica rimarkinda artikli, en qui li trovos sa personala opinioni ed impresi pri la labori di la Komitato, quin il ipsa prezidis.
En Frankfurter Zeitung, 7 novembro 1907, sub titolo Ein Friedenswerk (Paca verko) :
«… La rezultato di ca esploro duktita kun la max granda zorgo esis, ke ek la existanta sistemi nula plenigas perfekte la kondicioni, quin la Komitato kredis devar impozar ad la futura internaciona Helplinguo. Sed samtempe aparis, ke Esperanto tante proximijas ad la praktika idealo propozita, ke on povis aceptar ol quale bazo di la futura Helplinguo. Plue on konstatis, en plena konsento kun la prezenta chefi di Esperanto, ke la dezirinda plubonigi povas exekutesar sen ruinar la principi di la genioza invento di Zamenhof, plu juste, on demandis apliko ankore plu konsequanta di ca principi. Pos exekuto di ca chanji omna texto en la nuva formo esos komprenebla nemediate da omna Esperantisto, ed ica, qua posedas la nuna Esperanto, bezonos nur tre malgranda laboro, por kutimeskar manuagar la nuva formo. Tale anke la Esperanto-literaturo nun existanta konservos la max granda parto di sa valoro, e la kontinueso di la evoluco restas sekura. Sed altraflanke on supresas nombro de malfacilaji, qui prizentis su en la instrukto ed uzado ; en ico on konsideris atente
