la prezenta kritiki di Esperanto, tute egale, kad li venas de amiki o de malamiki. »
« …. Se do til nun, ad ica, qua konvinkita pri la graveso di internaciona helplinguo, questionis, quan il devis lernar, on devis facar respondo ajornanta, nun, pos kelka monati, on povos facar tute determinata respondo. Nam la periodo di konkuro inter la diversa solvi di l’problemo devas nun konsideresar quale fermita, ed omni, qui esas pronta pozar la avantajo di la granda ideo super lia personala tendenci, povos future uzar lia fortesi en sama direkto, perturbata da nula kontrala kombato. Ne pro ke la kunlaboranti di la verko kredis, ke de nun on povas pozar normo por sempre nechanjebla, qua devus adoresar da omni quale idolo netuchebla. La kontrajo esas vera. Quale Baudouin de Courtenay montras konvinkante en verketo balde aparonta Zur Kritik der künstlichen Weltsprachen[1], la principi, quin sequis Zamenhof en sa invento (versimile sen formular li explicite) riprezentas nulo altro kam la direktiva linei, en qui movas la « naturala », c. e. nekontrolata evoluco di la indo-europana lingui. Nulu audacos afirmar, ke ca evoluco esas nun finita, od esos irgatempe finita. Nu, juste quale en Esperanto la nuna generala linguo-koncio trovis oportuna korporigo, per ke la nekoncia influi ed impulsi esis exekutita koncie, en la futuro anke la evoluco mem devas esar organizata e protektata kontre la nereguloza influi di la nekoncianta faktori ».
— Die Woche (Berlin, 23 nov. 1907) publikigis altra artiklo di So Prof. Ostwald sub la titolo Die internationale Hilfssprache, en qua on lektas la sequanta peci :
« Juste quale la kopiisti olim iracis kontre la imprimpresilo, quale la piktisti kontre la fotografado ed la veturisti kontre la fervoyi, multi kredas su lezata en lia spiritala ekonomio, kande anke en ica domeno (la linguo) la homala koncianta tekniko valorigas su e pretendas solvar ica parti di la problemo, por qui la til-nuna « naturala » produktaji ne konvenas : c. e. la internaciona relati… »
« La artificala Helplinguo havas nun la proprajo di omna granda teknikal progreso, c. e. ne sole vicar la existanta, sed furnisar multe plu bona… »
« Se jam Esperanto kun sa nuna neperfektaji divenis tute internaciona en la lasta yari, on povas expektar difuzo ankore multe plu rapida, pos ke on supresos kelka ek la max jenanta impedili. Exemple existas en Esperanto aro de literi, qui devas skribesar kun cirkumflexo supre. Co esas impedilo preske absoluta por la acepto di ca linguo en la omna-diala jurnalaro, e co tante plu, ke la jurnalo esas plu importanta. Nam la granda jurnali esas exekutata nun max ofte per kompost-mashini ; sed ici havas nula literi di ca speco, e devus esar altre konstruktita por admisar tala literi…. Me havas
- ↑ Publikigita en Annalen der Naturphilosophie di Prof. Ostwald, t. VI, p. 384-433. Ni publikigos balde extraktaji di ca grava verketo.
