turo ! Lor la progresemi respondos : Ne valoris ya la peno krear linguo « artificala », por retrovar en ol la sama barili e kateni, kam en nia tale dicita « naturala » lingui ! On komprenas, ke en la latina on devas respektar la linguo di Virgilius e Cicero, sed on ne devas postular, ke on same respektez la linguo di Zamenhof e di sa unesma dicipli ! Tradiciono po tradiciono, ni preferas la latina, plu longa, ed anke (audacez ni dicar !) plu gloryoza !
Cetere, en ta tante prizata literaturo trovesas, segun « fidela » Esperantisti, multa malbona exempli, multa verki quin esus plu bona supresar od ne lektar, multa mem tute rigretinda o nelektebla ! Me konocas tre bona Esperantisto qua ne povis lektar La Rabistoj sen la germana texto di Schiller ! A quo servas tala traduki ? Tala literaturo ne esas do tanta trezoro, ke on devus ol konservar po omna prezo. Omnasupoze, irge quanta esas la valoro di ca literaturo, se on devas ultempe perfektigar la linguo, plu bona esas nun kam plu tarde : nam la literaturo povas nur kreskar, la tradiciono fortijar, e precipue la nombro di l’adepti grandijar, tale ke, se irga reformo esas malfacila e poke malutila nun, omna reformo esos plu tarde tute ne posibla ; adminime ol kustos multe plu granda preco e multe plu grava sakrifiki. La vera amiki di Esperanto konkluzas do : quante plu frue, tante plu bone !
En la oktobra numero de Progreso So Couturat argumentas, ke la sistemo de devenigado de Linguo Internaciona estas unika, ke ghi estas la sola ebla logika sistemo, kaj sekve, ke chiu flankigho de tiu sistemo nepre kondukas al mallogikeco kaj malreguleco. Mi petas la paciencon de la leganto, dum ni mallonge esploros tiun pretendon.
En la unua chapitro de Etude sur la Dérivation en Esperanto ni legas : « En général, quand une racine comporte un sens verbal,… le substantif immédiatement dérivé signifie l’action ou l’état exprimé par ce verbe… Par une extension naturelle et presque inévitable, dont nos langues donnent constamment l’exemple, le substantif immédiatement dérivé d’un verbe signifie aussi le résultat essentiel ou immédiat de l’action, dont l’idée est souvent insé-
