Jump to content

Page:Progreso - 1a yaro.pdf/630

From Wikisource
This page has been proofread.
616
PROGRESO

nulo a la Delegitaro e votis nulo en la Komitato. — Ni rimarkez ke l’autoro parolas en ta artiklo, ed anke altraloke (p. 494) tre simpatie pri la Esperanto-Kongreso en Dresden. To pruvas alteso di spirito vere digna di vera amiko di nia granda ideo.

L’Avenir Blayais (Blaye, Gironde ; 19, 29 agosto, 5, 12, 26 sept., 10, 17 okt.) publikigis seryo de artikli da So A. P. Ringeade, de Fosse-Boudot. L’autoro expozas unesme la neceseso di LI., la neposibleso adoptar linguo vivanta o mortinta (la latina, kande on volas adaptar ol a la skopo di LI., divenas linguo artificala : ex. Latino sine flexione). Komentante la bela prefaco di So Jespersen, il montras ke la LI. devas esar max facila, do max internaciona ; ke, segun la generala tendenco di nia lingui, ol devas esar analizema, t. e. sparar maxime posible la flexioni e ne lasar tute libera la ordino di la vorti : la libereso di l’ordino konvenas a l’eloquenteso e poezio, sed la ordino reguloza esas bezonata por la precizeso di la ciencala linguo. Fine il expozas la labori di la Delegitaro, la decidi di sa Komitato, e rezumas la principi di nia linguo. Ni multe dankas nia samideano pro sa inicato : se singlu de nia samideani publikigus same sa opiniono, e precipue fakti ed informi, en sa rispektiva medyo, nia ideo e nia linguo facus ankore plu rapida progresi. Omnu devas konvinkesar, ke la suceso di nia entraprezo dependas de l’agemeso e devoteso di singlu, e ke ol esos simple la sumo di la peni di la uni !

Deutsche Arbeit, VIII, kayero 1 (Prag, K. Bellmann) : Ueber das Problem einer internationalen Sprache, da A. Marty, prof. di filozofio en l’Universitato de Prag. Extraktajo de la nuva verko : Unter­suchungen zur Grund­legung der all­ge­meinen Grammatik und Sprach-philosophie, tomo I (Halle a. S., Niemeyer). Memorigante la famoza kontroverso inter Prof. H. Schuchardt e Prof. Gustav Meyer, l’autoro montras, ke la argumenti kontre la posibleso di LI., quale l’argumento di la homunculus o di la retorto, havas nula ciencal valoro. On ne devas opozar artificaleso e naturaleso, sed simple segunplaneso e senplaneso (altravorte : spontana instinto e reflektiva raciono). Sed la partiani anke di LI. exajeras e falias la skopo, pro vizar tre alte, kande li pretendas ke la LI. povas servar ad omnaspeca skopi. Exemple, se ol devus adaptesar a literaturo ed a poezio, ol neplu povus servar, quale populal linguo, a la bezoni di l’komerco e di la cienco. E mem l’autoro dubas, ke sama linguo povos kontentigar kune la cienco, qua postulas exakteso e kompleteso, e la komerco, qua postulas facileso e komodeso. — Hike sa dubi semblas a ni poke ecesa. — L’autoro agnoskas tamen la praktikal posibleso di LI., sed asertas, ke « esas en l’esenco di artificala linguo, ke ol devas esar segunplane regulizita e perfektigita », e ne, quale la populal lingui,