interkonsento ne existas. Ni do ne perdos tempo diskutante hipotezo, qua ne esis realigata. Ni rimarkos nur kelka maljusta interpreti di nia Raporto. So Rollet de l’Isle malprizas la opinioni di la personi, « kiuj ne partroprenas la Esperantan aferon, kaj sekve ne konas Esperanton ». Kad ne esas posibla konocar Esperanto (mem plu bone kam multa Esperantisti) sen mixar su ad la « Esperanta afero » od agado, sen facar propagando, sen enskribigar su en grupo od societo, e c.? Il kredas anke, ke ni supozas la opiniono di personi, qui ne expresis ol. Il tute miskomprenis frazo di nia Raporto, qua esas texte : « esas evidenta (mem se li ne esus dicinta ol ad ni explicite), ke ca sama personi ne postulas nek konsilas adpotar Esperanto sen chanjo. » Ca parentezo signifikas tute klare, ke li fakte espresis ad ni sua opinioni. Kad So R. audacas asertar, ke Esperanto ricevos nula profito, kontentigante multa personi, qui esas amiki di la LI. generale, sed qui ne amas Esperanto pro kelka difekti facile emendebla? Nu, existas multa tala personi, qui konocas Esperanto, sed qui ne prizas ol, e konseque ne divenis nek divenos Esperantisti; precipue se on prezentas ol ad li quale religyo o netuchebla dogmo (co esis dicita ad ni da multa ciencisti : averto por la fanatiki!)
So Frenkel traktas, ne nia propozi, sed la propozi (tute nedependanta) di So Backheuser, prezidanto di la organizanta komisitaro di la Brazila Kongreso di Esperanto, quin ni recensos en la sequanta numero. Ni do povus tacar ica tuta diskuto; sed ni volas rimarkigar, ke la reformi postulata da nia Brazilana samideani esas tute konforma ad la nia. Ca koincido esus admirinda, se la chanji propozita esus arbitriala; sed ol nule surprizas ni, nam ni bone savas, ke la sama chanji esis ed esas sempre postulata (quale ni dicis en nia Raporto) da la kompetenta Esperantisti en omna landi. So Frenkel parolas ya tro superbe dicante : « Kiun detenas de esperantismo lia maldeziro ellerni nian alfabeton, tiu, oni povas esti certa, neniam fariĝos vera esperatisto » (co esas ya verajo di So de La Palisse!) « kaj similajn varbotojn ni ne bezonas ». Ho! ho! ne per tanta fiereso Esperanto « venkos la mondo! » Nia rusa samideano konstatas, ke « por la rusoj » existas en Esperanto nula fonetikala malfacilajo. Tute komprenebla, sed por la cetera populi? Cetere, il evidente exajeras la grazeso di la Esperanta literaturo, quan il volas konservar « kiel sanktajon! » Il mem asertas, ke « la trezorejo de Esperanto estas neelĉerpebla, pli riĉega ol la havaĵo de ĉiuj naciaj lingvoj » (!!). Tala exajeri povas nur nocar ad Esperanto en okuli di omna saja homo. On povas dicar la samo pri la konsidero di Esperantistaro quale « jam nun ekzistanta internacia nacio ». Nula « kredo » esas plu naiva, e precipue plu danjeroza por Esperanto e por nia ideo ipsa!
Fine, So Frenkel expresas opinioni qui semblas su kontredicar reciproke : unlatere, il konfesas tre saje ke « ni, nuntempa mal-
