« Oportas abordar decide e fronte la questiono, e pro ke on ofras ad ni konsento, diskutar loyale, paceme kun ti, qui en fundo persequas la sama idealo kam ni. » — Brave! — Hike la autoro afirmas sa fido en Esperanto, ed invitas ni « starigar linguo plu praktika, plu facila, plu flexebla », kun difuziveso ankore plu rapida.
… « Kad konsequas de co, ke ni devas rifuzar examinar lia argumenti, ed imitar la Lingva Komitato, qua jus... facis voto malfavoroza ad la reformi, sen mem ke sa membri ricevis la dokumenti necesa por konceptar opiniono (se vere la cetera membri di ca Komitato esas en la sama situeso kam ni, ed ricevis nur malpreciza cirkuleri de kelka linei)? » (Kursiva da ni.)
Konforme a ca senpartia posturo, l’Etoile espérantiste komencis publikigar la dokumenti de la Delegitaro, nome nia cirkulero de 15a decembro e la konkludi di nia Raporto. Ni dankas e gratulas sincere nia kunfrato pro sa lovala kritiko; kun tala Esperantisti ni sempre penos praktike interkonsentar, irge qua teoriala malkonsenti separos ni de li.
Eĥo Esperantista (monata aldono de l’ « Echo », Berlin, no 21, 1908 monato?) publikigis interesantan artikolon de So Christaller (Stuttgart) : Kritikoj kaj reformproponoj pri Esperanto. Tin artikolo diskutas tre serioze kaj senpartie la Etude sur la Dérivation en Esperanto de So Couturat. Kelkaj kritikoj ne estas justaj, kaj la publikigo de la novaj vortaroj respondos al ili. Ekzemple, oni ne bezonas, kaj oni ne uzos lumifi, nek lumuro, nek lumizuro; oni ne povas formi seriozoza, ĉar serioza estas jam adjektivo kaj naskas la substantivon seriozeso. Neniam oni bezonos finiĝojn kiel ivecizi, iziveco, ifiveco, kiujn So Christaller arbitre imagis. Oni ne bezonas diri penifi anstataŭ peni, nek kuraĝeco anstataŭ kuraĝo, nek ĝojeco anstataŭ ĝojo, nek katenozigi anstataŭ katenizi, nek telefonuzi anstataŭ telefoni. Sed oni devos uzi la nomon telefonilo, la adjektivojn ĝojoza, kuraĝoza. Oni ne diros sufiĉeci (suficar), sed oni devas diri suficanta (ne sufiĉa). So Christaller diras, ke tiel oni plilongigas la vortojn. Ne ĉiam : se oni plilongigas kelkajn, oni malplilongigas aliajn. Kial do So Christaller diras tute neutile instruitulo, simplanimulo, anstataŭ instruito, simplanimo? La amo de mallongeco ne ŝajnis regi ĝis nun la Esperantistaron. Tute kontraŭe, oni ofte riproĉis al Esperanto la longecon de ĝiaj yortoj komponitaj, kaj kelkaj sprituloj (?) jam sin amuzis imagante vortojn derivitajn multsilabajn. Tion forgesas tiuj, kiuj kritikas la novan sistemon de derivado, amasigante sufiksojn sen ia senco nek utileco. Ili forgesas, ke tiaj argumentoj estis uzataj de la nesciantaj aŭ malbonvolaj kontraŭuloj de Esperanto, kaj ili ne timas prunti de li armojn kontraŭ ni. Ni ne diras tion por So Christaller; sed li ŝajnas esti kelkfoje erariginta de tiaj ŝercemuloj, kies argumentoj
