Jump to content

Page:Progreso - 2a yaro.pdf/43

From Wikisource
This page has been proofread.
17
LINGUALA QUESTIONI

tita). Raptar persono esas tute altro kam spoliar lu ! Pro to Esperanto uzis tute mallogikal e malklara derivajo : prirabi ! — Kad on povus uzar la sama vorto spoliar por D. ausplündern ; E. pillage, plunder ; F. piller ; I. depredare, saccheggiare ; S. pillar, saquear..? to esas, spoliar urbo o domo, o plu juste la habitanti di urbo o domo.

Strapar [I] D. ausreissen ; E. to pull out, to tear away ; F. arracher ; I. strappare, svellere ; S. arrancare. — Ideo specala, quan on ne povas juste tradukar per derivajo : to esas nek lacerar (on strapas kozo de la manui di ulu sen lacerar ulo), nek extirpar (nam on povas strapar multa kozi qui havas nula radiki, afisho exemple). Kompreneble, la vorto havos anke figurala senco : strapar konfeso, krii, larmi. Existas nula radiko internaciona ; la germana radiko reiss, riss havas multa altra senci (aparte lacerar) ; nur la radiko italiana havas definita senco, ed esas kune expresiva e mallonga.

Suplantar [EFIS] D. verdrängen, vertreiben ; E. to supplant ; F. supplanter ; I. soppiantare ; S. suplantar. — Ideo aparta, tute diferanta de vicar o suplear : A vicas B, kande lu okupas komplete e definitive la loko o funciono di B ; A supleas B, kande lu okupas ol nur provizore, ne kun la sama yuri o grado ; A suplantas B, kande lu privacas lu de sa loko por vicar lu.

Vindar [DE] D. aufwinden, aufhasseln ; E. to wind up, to weigh, to hoist ; F. tirer ou tendre avec un treuil, guinder ; I. ghindare ; S. guindar.

Vind‑ilo D. Winde, Winsch, Spill, Haspel ; E. windlass, winch ; F. treuil, guindeau ; I. verricello ; S. cabria, molinete.

On rimarkos, ke to esas la vera senco di ta radiko tute internaciona (sub la du formi germanala vind, romanala gind, etimologie equivalanta). Ni supresis ol en nia vortaro, ube ol esis tute neutila en la senci di volvar o di envlopar. Sed ol aparis tre utila, e mem necesa, por nomizar l’instrumento vindilo (Esp. levilrado, rullevilo !). NB : la kapstano esas speco de vindilo kun vertikal axo, dum ke la vindilo havas generale horizontal axo. — La Provo de marista terminaro donas vindaso (sama radiko !), ne zorgante pri la teral instrumento (identa a la naval instrumento), nek pri la verbo, qua devas esar la radiko. Tala esas la danjero di la prematura o tro specala teknikala vortolibri.

Deceptar [EFIS] D. täuschen ; E. to deceive ; F. décevoir ; I. ingannare ; S. enganar, seducir.

Decept‑o, ‑eso D. Täuschung ; E. deception ; F. déception ; I. decezione ; S. decepción.

Radiko necesa por expresar speco di trompo od iluziono : « trompar per malvera semblo », o « trompar l’ espero di ulu ».