taux, tant pour cent, pourcentage ; I. tasso, saggio, per cento ; R. procenti ; S. tanto por ciento. — Ta vorto esis maljusta en Esp. por signifikar l’interesto o rento di kapitalo (nam ol ne plu multe referas a cent kam a mil, e. c.). Tute kontre, ol esas justa por expresar altra ideo, ta di la raporto (proporciono) a cent unaji. Quale on vidas per la supera traduki, ol ne koncernas necese interesto nek mem, generale, mono ; on parolas pri procenti en omnaspeca statistiki (ex. la procento di la naski, di la morti, di la mariaji en ula populo o habitantaro).
Reziduo [DEFIS] D. Residuum, Rückstand ; E. residue ; F. résidu, déchet, détritus ; I. residuo ; S. residuo. — Ta vorto, tute internaciona en sa teknikal (matematikal, kemial, industrial) senco, povus oportune uzesar kun la vulgara senco di F. détritus, déchet, rebut, ordure (en ekonomiala senco, ne en la senco di malpurajo).
Silo [EFIS] D. Korngrube ; E. silo ; F. silo ; I. silo ; S. silo.
Sinso [DEFI] D. Sinn (einer Richtung) ; E. sense ; F. sens ; I. senso. — On absolute bezonas en matematikal verki du nuva vorti, direciono e sinso. L’unesma ne povas vicesar da rektajo, qua signifikas precize kozo rekta, o rektoforma (rektolinea), t. e. F. alignement. Yen la senco exakta di la du vorti : singla rekto (finita od infinita) havas direciono, qua esas komuna ad omna rekti paralela ad ita. (Do direciono esas ulo plu generala kam rekto). Pluse, sur ta una direciono on distingas du sinsi opozata od inversa. Du movanti povas marchar en la sama direciono (e mem sur la sama rekto) en sama sinso od en opozita sinsi. Vektoro esas determinita, kande on donas (konocas) sa longeso, sa direciono e sa sinso (tri diversa, nedependanta elementi) ; e c. Ni adoptis direciono por distingar de direkto (ago direktar) ; e sinso por distingar de senso, senco e sento. (Rimarkez ke la vorto F. sens havas tale quar senci, e la vorti D. Sinn e E. sense havas anke plura senci tre diversa).
Ni ja explikis[1], ke en la LI. ne devas existar sinonimi strikte dicita, t. e. vorti exakte samsenca, sed povas e devas existar sinonimi quale en la vivanta lingui, t. e. vorti qui havas proxima senci ; nam to esas necesa por l’exakta expreso di nia idei. Un de nia kunlaboranti indikis a ni seryo de sinonimi, quin ni volas explikar hike por la profito di nia samideani.
Turnar, rotacar, jirar. La verbo turnar esas la max generala e suficas por l’ordinara uzado. La du altri esas teknikala. Korpo rotacas kande ol turnas cirke axo qua trairas lu (ex. roto cirke sua axo : to esas l’etimologial origino di la verbo : L. rota, rotare). Korpo jiras, kande ol turnas cirke axo o punto situita exter
- ↑ No 14, p. 77.
