Jump to content

Page:Progreso - 3a yaro.pdf/123

From Wikisource
This page has been proofread.
93
LINGUALA QUESTIONI

lesas dis‑ e trovesas ja en grava vorti (deserto, deskriptar, destruktar, destinar), quin on povus kelkafoye tentesar analizar quale se li kontenus ta prefixo. Ni bezonus prefixo por expresar la sama modifiko di l’ideo kam Esp. mal‑, e pro ke rigretinde la naturala lingui europana ne posedas prefixo kun exakte ta signifiko, ni devas prenar ulo qua havas preske la sama signifiko. Nu semblas a me ke non esas la max bona quan on povas trovar ; ol esas sat konocata da omna instruktita, ed ol sentesas facile quale ulo plu forta kam ne ; komparez anke non-senco kun senco, E. non-conformity, non-compliance, e c. — Ni ne devas abolisar omna formaci per la metodo di Esp. mal‑ ; esas reale tre komoda havar sempre la posibleso formacar tala kontrastala vorti e povar per to liberesar havar tro multa nuva radiki ; ma kelka tre ofte uzata vorti povas kun avantajo havar aparta radiki ; ex. mala Esp. malbona ; vice Esp. malgranda me propozus litla (E. Skand.) ; smala ne esas bona pro la kauzo indikita p. 224 (No 16) ; e minya (propozita p. 225) ne esas bona, pro ke ol ne trovesas en ula linguo (miniatur originale havas nula relato a « malgrandeso »), e pro ke la adopto di minya produktus la absurda konsequo, ke min (mine) esus komparativo di minye ! Pri la altra adjektivi mencionata p. 224, me dicas nur ke se on volas adoptar olda, to devus esar en la senco di malyuna e ne di malnuva ; e se on volas prenar povra, me preferus uzar ol kompatinda, e konservar malricha (o plu bone nonricha)[1].

Otto Jespersen.
Pri la sufixo ‑an.

En nia gramatiki dicesas, ke la sufixo ‑an indikas persono qua, e c. So Dro J. D. Landmark rimarkis, ke to esas neexakta, nam ni parolas ex. pri la chinana linguo, pri l’amerikana planti od animali, e c. On povus ya dicar chinala, amerikala…, sed ta vorti neplus esus analoga a franca, angla, e c., quin on uzas egale por personi e por kozi. On devas do korektigar nia lernolibri e dicar : ‑an signifikas : qua apartenas ad ula domeno (lando, socio, e c.). — Ta rimarko semblas justa : same kam la sufixo ‑ul ( karakterizata per…), la sufixo ‑an ne indikas esence personi, quankam pro sa senco ol aplikesas precipue a personi.

Pri kelka radiki finanta per ‑ac.

Ulu questionas, pro quo ni adoptis la sequanta radiki kun fino ‑ac, qua semblas a lu neutila : afektac-ar, audac-ar, dominac-ar, donac-ar, kremac-ar, kurac-ar, liquidac-ar, luxac-ar, narac-ar, operac-ar, privac-ar, profanac-ar, prokurac-ar, reklamac-ar,

  1. Extraktita ek privata letro de 16 julio 1909.