tranzitiva, ol ne povas havar pasivo, e konseque formacar pasiva derivaji quale varyata, varyebla, sed nur aktiva derivaji : varyanta, varyiva, varyema. Se on volas formacar la pasiva derivaji, oportas atribuar a varyar la tranzitiva senco (varyigar), e, pro ke on ne povas supresar la netranzitiva senco, transformar ol en verbo « mixita ». Cetere, ol divenus tale analoga a sa sinonima chanjar (Chanjar ne esas exakta sinonimo di varyar : varyar esas chanjar segun quanteso od intenseso).
Okazione, nia italiana samideani devas rezistar altra tento, nome uzar varia quale adjektivo, vice diversa. Anke la F. varié devas generale tradukesar, ne per varyanta (o varyata, se on aceptas la supera propozo), sed per diversa, diversaspeca. Ni ne bezonas adjuntar, ke diversa tradukas anke l’Esperantulajo malsama (qua esas omnasupoze nelogikala, nam malsama signifikas nulo plue kam nesama, ecepte se ol signifikus : kontrala).
On questionas, quale on devas tradukar la vorto : D. Aufenthalt, E. residence, F. séjour, I. soggiorno, S. mansión ; e la verbo : D. verweilen, sich aufhalten, E. sojourn, F. séjourner, I. soggiornare, S. morar. Ed on propozas ula nuva vorto, quale sojurnar. Ta vorto ne semblas necesa, nam on povas uzar por ta senco nia konocata vorti : restar e restado. Nam la citita vorti signifikas ; restar dum kelka tempo en la sama loko, sed ne definitive : to esas mine kam habitar, sed plue kam haltar[1].
Germana samideano questionas, kad ni ne bezonas specala radiko por tradukar D. deutlich, F. distinct. Semblas a ni, ke on povas sempre uzar derivajo di la verbo distingar, sive distingita (qua equivalas e preske koincidas la L. distincta), sive distingebla : « Parolez, skribez distingeble ». Ultre ta qualifikiva senco, en qua ol aplikesas, sive ad un obyekto, sive a singla obyekti, la vorto distinct havas anke relativa o determiniva senco, en qua ol aplikesas sempre a plura obyekti, sed lor ol havas la senco di diversa, aparta, e devas do tradukesar per ica vorti.
L’expreso propozita (Prog. II, 670) : « Me venos ne ante morge matene » ne povas signifikar la samo kam la D. : Ich komme erst
- ↑ Ni ne bezonas signalar hike la vicioza expresuro familiara en F. : rester vice habiter. Rimarkez ke ta semantikal altero eventis ja en demeurer, qua signifikis origine restar (L. morari) e nun signifikas lojar. Per simila alteri di senco, la L. attendere ( atencar) prenis en F. la senco di expektar (en ula F. dialekti on dicas espérer en la senco di attendre) ; ed inverse L. expectare prenis en E. la senco di esperar.
