Page:Progreso - 3a yaro.pdf/175

145

LINGUALA QUESTIONI

vorto vice fratino, pro quo on ne admisus tala vice onklino e lor ; ube on haltus ?

Patro, patrino.

Komto Franz Calice, ecelanta konocanto di orientala (ed anke di ocidentala) lingui, rimarkigis, ke mem ta lingui, qui ne havas diversa radiki por fratino, filyino, virino, edc. sed ulamaniere expresas ta idei per la radiki frato, filyo, viro edc, tamen omni havas specala vorto por patrino, tale ke patrino nultempe esas expresata quale femina patro. To semblas a me tre atencinda.

P. de Janko.

Gramatikala propozi.

Pronomi. — ile, le $=$ il ; ela, la $=$ el ; ilu, lu $=$ lu ; ilo, lo $=$ ol ; ili, li $=$ ili, li, eli, oli ; eli $=$ eli ; oli $=$ oli. Le, la, lu, lo, esas plu naturala kam el, ol.

Verbo. — amu $=$ amas ; amis $=$ amis ; amaru $=$ amos ; por facar plu distingebla la soni en la lasta silabi : plue u esas la fino di la verbo prezentala en Sud-Italio, en Ruslando, etc. Ol multe similesas la o en amo (me amas) It. ed Hispana.

Artiklo. — el $=$ la. — La tro multe sugestas la femina genro. El esas plu neutra : ol esas ne nur romanala, sed anke araba. Multa personi konocas el-Islam, el-Koran, etc.

Efektive l esas la plu bona formo ; sed on povas uzar anke el, kande esas necesa.

Fini gramatikal. — E esas la plu bona fino por la substantivo : ol esas plu neutra kam o. Slon volo on povas omisar la fino. Do o esus la adverbal fino : I. subito ; S. pronto, alto.

Soni ed Literi. — c ante a, o, u $=$ k ; c ante e, i $=$ c. — ci $=$ c sono ante a, o, u. — cu $=$ k sono ante i, e.

Formi preferenda. — Somero, vintero, letero, exkluzar, exkavar, esceno, mundo, folio, desutila, experienco.

J. F. Twombly.

Rimarko. — Ni insertas ica artiklo nur quale specimeno di la propozi, quin ni ricevas, e pro ke l’autoro esas eminenta Espe­ran­tisto, qua havas granda meriti pri nia ideo. Il explikas e justigas ta propozi per ica frazo : « Ni devas serchar la plu granda naturaleso konforma a praktikal regulozeso. » Ni lasas la lektanto judikar, kad existas suficanta regulozeso en ilo, pluralo oli ; en el, qua esas samtempe pronomo feminala ed artiklo sengenra ; precipue en la du soni atribuata a c, quo tute kontredicas la principo di fonetikal ortografio ; e pri la naturaleso, kad ‑o esas plu naturala kam ‑e quale adverbal finalo ; kad ‑u esas plu naturala kam ‑as quale finalo di l’prezento. La naturaleso quan on vizas esas kimero, od ol esas simpla identigo di la LI. ad ula aparta linguo, quan on nekoncie preferas ed arbitrie selektas quale

2