Jump to content

Page:Progreso - 3a yaro.pdf/194

From Wikisource
This page has been proofread.
164
PROGRESO
Major, minor.

Ta du radiki semblas necesa por tradukar la vorti : D. volljährig, mündig, majorenn ; E. major ; F. majeur (d’âge) ; I. maggiore ; S, mayor ; — e : D. minder­jährig, unmündig, minorenn ; E. minor ; F. mineur (d’âge) ; I. minore ; S. menor. — On vidas, ke ta du radiki esas DEFIS. Esas vera, ke li esas egale inter­naciona por indikar la plumulteso e minmulteso en votanta korpo­ra­ciono ; sed ica vorti ipsa semblas suficar por ta ideo, dum ke on ne vidas quale on expresus la majoreso o minoreso di persono (aparte di rejo, princo, e c.), se ne per longa e tedanta perifrazi. — Esas vera anke, ke major e minor esos probable necesa por indikar la du muzikala modi ; sed, mem en ta kazo, nula dusenceso povos eventar. — Fine, ni havas majoro por indikar militistal grado ; sed forsan esos plu bona chanjar ol ad mayoro, quo esas la pronunco D. R. S. — Restos ankore tradukenda la vorto D.E.F. Majorat, I. maggiorasco, R. mayorat, S. mayorazgo. Sed on povos adoptar majorato o mayorato, sen timar ula dusenceso, pro ke la finalo participal ‑at havus nula senco kun la radiki major e mayor. — La vorti majoro, minoro esas anke necesa, en logiko, por indikar la du premisi di silogismo ; e minoro en matematiko, por indikar ula « deter­mi­nanti » ; sed ta teknikala senci nule povos konfliktar kun l’ordinara senco, quan ni jus konsideris.

Rampo, pento.

So Tournaire, « konduktoro » [1] di ponti e voyi, facas la sequanta rimarko :

En teknikala linguo, F. déclivité indikas egale rampe o pente, t. e. omno quo ne esas horizontala ; ol semblas do korespondar ad inklineso. Ultre, on distingas en l’inklinesi, segun la « sinso», la rampe, qua acensas, e la pente, qua decensas. Se on admisas rampo (II, 645) por tradukar rampe (en teknikala stilo), on devas admisar anke specala vorto por pente, forsan pento. — Por palier en teknikal senco (horizontala parto di voyo) on povas adoptar fluro, same kam por palier di eskalero : nam to esas metaforo tute naturala.

Fakte, la vorto pento semblas max inter­naciona : D. Hang, E. slope, F. pente, I. pendio, S. pendiente (on rimarkos en D. la sama metaforo kam en F. I. S., l’ideo di pendar). Nulo impedas adoptar ta vorto, nam repentar, repento ne povus esas dusenca. (Esp. havis pento en la senco di repento ; nuva exemplo di arbitrial e volapükatra kripligo di la vorti. E pro ke ta vorto esas en

  1. Ni dicas « konduktoro », pro ke ta vorto esas oficiala titolo, simila a auditoro, lektoro, e nule signifikas duktisto. So Nötzli propozas la sama vorto por konduktoro di omnibuso, tramveturo, e c., qua reale ne « duktas » ol.