Kad : bele agar bela ago, forte kantar forta kanto, parole promisar parola promiso, letre respondar letra respondo ? Se no, me ne komprenas. Se yes, on povas same dicar : pede irar peda iro, dome restar doma resto, jorne laborar jorna laboro laboro qua esas jorno, veture promenar vetura promeno. Sed lor, quon signifikas ica expresuri ?
Respondo. — Evidente, en la duesma seryo de adverbi, la formo adverbala ‑e vicas prepoziciono tacita : pede per pedo, dome en domo, jorne dum jorno. Pro to on ne povas derivar de li nemediate adjektivi. On devas dicar ex. : « promeno en o per veturo ». Sed en l’unesma seryo anke parole, letre povas tradukesar per : « per parolo, per letro ».
So Kajsh propozis sive la vorto nivifo por la falo dil nivo, sive la vorto nivajo por la materyo. Pri ca temo me permisas a me expresar mea opiniono.
Me generale konstatas, ke la Germano e la Sloveno havas mallonga vorto por la nociono di ula momental ago o por olsa efiko (rezultajo) exemple der Schlag, der Sprung, der Blick, der Spruch, der Ritt, der Gang, der Druck, die Tat ; sed li uzas por la plu longe duranta agado (ne ago !) la infinitival formo kun artiklo, qua formo esas kustumale plu longa kam ita. Kun Schlag, e c. korespondas nia frapo, do la pura substantivigo dil verbo, dum ke das Schlagen, das Reiten, das Sprechen devas tradukesar per frapado, kavalkado, parolado ; do anke das Schneien, Wehen, Regnen per nivado, ventado, pluvado.
So H. N. Müller (Wien) propozas adjuntar la sufixo ‑a a la nombro di la hori, e dicar exemple : Me venos ye la dua (hori), ye la dua e quarono, ec. Tale on povus distingar : Me venos pos la dua (horo), e : Me venos pos du hori.
Ica aranjo memorigas la Esperantala regulo, sed ne semblas justigebla en Ido, nam en Esperanto la sufixo ‑a havis (arbitrie) la senco ordinala di nia ‑esma. Sed la propozo kontenas altra elemento, nome l’artiklo la, qua tute suficas por evitar omna dusenceso : Me venos pos la du hori (pos la horo markita du) ; me venos pos du hori (pos intervalo de du hori). Ed on povas lor supresar hori sen detrimento, e mem kun avantajo : Venez pos la du. — Esas la tri, e c. To esas cetere la metodo di I. e S.
