De longe Dro Rodet rimarkis, ke on bezonos, adminime en la cienci, du diversa vorti por expresar F. pur e propre, qui tradukesas nun (quale en Esp.) per un vorto : pura. Nam esas tute altra kozo, en kemio, medicino, farmacio, parolar pri substanco pure (ne mixita, ne diluita) o pri korpo propre. Altralatere, So Guignon advenis a la sama konkluzo, e propozas por pur la vorto mera (L. merus, E. mere, I. mero ; malnuva F. mier ; trovesas ankore en du expresuri : mère goutte, mère laine), rezervante pura por la senco di propre. Tale on parolus pri mera aquo, mera vino, mera alkoholo, mera oro, mera glicerino, e c. Sed on tradukos F. pur per pura, kande ol signifikas reale propre, mem en moral o metaforal senco : pura manui ; pura cielo ; pura anmo ; pura voco ; pura mori ; pura stilo ; e c.
Pro ke nuva relatas precipue la kozi, dum ke yuna relatas nur l’evo, malyuna anke relatas nur l’evo, e malnuva prefere la kozi. Mem a persono ta du adjektivi aplikesas en tre diferanta kazi : la sama povas esar yuna (per evo) e malnuva (en sa profesiono, en sa klaso…), od inverse, malyuna (grandeva) e tamen nuva (en ula ofico o funciono). Antiqua koncernas exkluzive la epoko, t. e. la antala yarcenti, e plu precize la tempo di la Greki e Romani (ante la mezepoko). Domo, moblo, vesto povas esar malnuva, tre malnuva, e tute ne esar antiqua. O se on qualifikas oli antiqua, to esas nur per jokoz od ironioza hiperbolo.
Esas expresuro komuna a plura lingui, nome : exercar ula profesiono, funciono od arto : « exercar la medicino, l’agrokulturo », e c. (D. üben, ausüben ; F. exercer). To esas tamen idiotismo, t. e. nelogikal expresuro : nam, segun la propra senco di la verbo exercar, on exercas su (od altra persono, lernanto o novico) en la profesiono, mestiero od arto ; on ne exercas ol ipsa : on praktikas ol. Ni do konsilas, sempre uzar la verbo praktikar en tala frazi. On dicas anke en plura lingui : « exercar preso, tiro », e c. Kompreneble, on devas dicar simple : facar (o produktar) preso, tiro, e c. On vidas per to, ke expresuro povas esar komuna a plura lingui, e tamen esar idiotismo. Questiono plu delikata esas : kad on povas dicar : « exercar yuro, povo » ? Semblas ke on povas admisar ta expresuri, nam to esas metaforo : yuro, povo esas simila (similigata) a forteso, quan on exercas aplikante ol. Tamen, mem en ta kazi, praktikar semblas plu justa.
3
