kelki regnas ta abomininda penso : « Od Esperanto, o nulo ! » Li semblas preferar la ruino di l’ideo komuna kam la suceso di altra linguo, mem di sua linguo reformita e perfektigita. Tala desperala taktiko esas tro malloyala por sucesar. Sed ol pruvas adminime, quon divenas l’ interna ideo che ti qui pretendas esar sa sola defensanti, e qui explotas ol por sua difektoza linguo o por sua personal interesti.
Nia amiko Barono L. D’Orczy skribas a ni de Japono (7 aprilo) : « La Japana Esperantista Asocio klozis sa kontori, sa membri pokope disiris, e la jurnalo Japana Esperantisto cesis aparar. Yen la belega frukti di l’ Esperantal fanatikeso ! »
Certe, ni ne povas kompatar la morto di ta malestiminda jurnalo qua, pos publikigir shaminda e ridinda kalumnii pri ni, rifuzis insertar nia rektifiko. To esas la yusta puniso di sa malloyaleso ; e simile perisos omna ta jurnalachi, qui tante fanfaronas nun pri lia nombro e forteso, e qui esas ja ruinita[1]. E mem to esas la sola expliko (me ne dicas : exkuzo) di lia malloyala e desperala manovri : ta komercistachi sentas su kondamnita a bankroto, e kredas salvar su per tala moyeni. Reale, li ruinigas su, ed Esperanto kun su.
Sed ni sincere kompatas Esperanto ipsa, e la malfelica « Maestro », kaptito e sklavo di ta komercistachi. Ed irge quanta malestimon e nauzon inspiras a ni lia agado, ni konsideras super omno l’ interesto di la komuna ideo. To esas anke la penso di nia amiko, qua duras skribante :
« La Esperantisti semblas penar por ruinar en la mondo l’ ideo di la L. I., ideo qua kreskis e fortijis tante malfacile… Me tre timas ke, se la mondo konoceskos ta fakto, ke Esperanto tute dekadas, l’ideo di L. I. ricevos grava frapo, e sa venko esos multe plu malfacila e tarda… Esas ankore tempo agar ; vi devus provar kunlaborar sincere kun la bonvola Esperantisti por l’ uniono !… Lansez proklamo a l’Esperantisti, avertante li pri la danjero, ed exhortante li salvar l’ ideo ! »
Ni varme e sincere aprobas la jeneroza penso di nia amiko ; ol esas tute konforma a nia konstanta intenci. Sed ni ne povas facar formala advoko a l’Esperantisti, e tala advoko havus nula chanco di suceso ; lia chefi, qui tante trompis li, esus kapabla prizentar ol a li quale konfeso di malforteso e di venkeso. Ni advokis e
- ↑ To ne impedas la fanatiki fanfaronar pri sua 80 o 100 jurnali, de qui la max multi mortas quik pos sua nasko. Li ipsa mortigas sua max bona revui, se nur ici volas restar honesta e nedependanta, quale Tra la Mondo !
