la tri solvi nun prizentata : la franca, Ido ed Esp. On rimarkas, ke ula linguo artificala esas necesa, sed ke ol nek intencas nek povas suplantar la nacionala lingui. La ciencala linguo ne pretendas a literatural eleganteso : ol povas e mem devas esar artificala, nam un verajo esas la sama en omna lingui, ed ol bezonas, por sua expreso, preciza vorti bone definita, quo povas obtenesar en linguo artificala plu facile kam en naturala. Certe, linguo artificala ne povas esar tam facila, kam l’Esperantisti fanfaronas ; sed ol esos sempre multe plu facila kam nia lingui kun lia neutila komplikaji e sen regulaji. Tre malmulta esas ti qui posedas vere plura lingui, e la ceteri esas quaze senarmigita, ex. en la kongresi. Ica libro kontenas mult interesant indiki pri l’internaciona institucuri.
La Langue auxiliaire (februaro). — Decidi di l’Akademio, kun bonega (franca) komenti, qui montras samtempe quante Esperanto, la linguo kompleta e netuchebla, esas malricha o nesuficanta mem por expresar la max vulgara idei. — Diversa dokumenti. Bela respondo di So de Beaufront ad ula letri, per qui la fanatiki provas seducar ilu (yes ! pos tanta insulti e kalumnii !), serchante l’expliko di sa « eroro » en la malyusteso di l’Esperantisti od en la flatado (!) di ula Idisti. Ta kompatinda siori, judikante omni segun su, explikas omno per personal ed egoista motivi : li ankore ne komprenas, li multempe komprenos nia motivi, e sempre astonesos ke ni respondas, sive a lia seduci, sive a lia kalumnii, per la sama e konstanta malestimo. — Perlo : ula fanatika jurnalo kredas pruvar la supereso di Esp. per… la ordenizo di Zamenhof da Alfonso XIII, e per… la papala bendiko donita ad abato Peltier ! Or precize on konocas nun la vera opinioni di nia rigretata samideano, tante senshame celata ed alterata da sa « duriganti » ! — L’Ido avan la cienco : Letro publika a So prof. Cotton, da L. Couturat. Ca letro konstatas, ke la laudi da So Cotton a l’Idisti krude kontrastas kun l’insulti e kalumnii di l’Esperantista chefi, e dementias oli, sed ne reparas la detrimento efektigita da oli ad Esperanto ed a l’ideo, tam longe kam l’Esperantista jurnali kondutos neloyale e ne aceptos mem la rektifiki. On refutas l’opiniono, qua opozas la « agema homi » a la « studyemi », e qua kredas supresar la progreso « duopligante la penado di propagado ». Pri la valoro komparata di Esp. ed Ido, So Cotton, qua « lernis Esp. por experimentar ol ipse… quale fizikisto », rekuzas su, e konfesas esar nekompetenta ! Pluse, il nule experimentis ol en la ciencala fako, nam lor il perceptus sa difekti e manki ; il indikas nula moyeno por realigar la necesa reformi, e miskonocas la netuchebleso di la Fundamento, qua impedas omna progreso. Fines on opozas a la ridinda « populo esperantista » la grandega « po-
