Jump to content

Page:Progreso - 3a yaro.pdf/288

From Wikisource
This page has been proofread.
258
PROGRESO

en kombinuro. Hike ni adoptos generale la greka nombri, qui ja esas konstante uzata en preske omna naturala lingui ; tale FeBr2 esas fero-dubromo, FeBr3 fero-tribromo.

Esas nur rimarkinda, ke la greka di kolizionas kun prepoziciono di, e devas vicigesar per ula altra vorto. Ni havas selekto inter Latina bi o Idala du ; me propozas la duesma, por faciligar transiro ad pura Idala formi.

Por la rilato 2 : 3 on povas ritenar l’uzadata latina formo sesqui ; do Fe2O3 fero-sesquioxo, vice dufero-trioxo.

Ca nomizado aplikesas egale ad omna kombinuri, sed pro ke ofte existas nur du seryi de kombinuri korespondanta a du nombri di « valenco », ni povas anke ritenar l’uzo, markizar la min granda valenco per vokalo o, la plu granda per i. Tale FeBr2 e FeBr3 nomizesos fero-bromo e feri-bromo ; SnCl2 e SnCl4 stano-kloro e stani-kloro, e c. Esas rimarkinda, ke per fortunoza hazardo la finalo o korespondas a singularo, i a pluralo.

La importanta klaso di simpla sali havas sama nomizado, esante kompozata ek du elementi. La plu komplikita sali kontenas generale komplexa aniono kontenanta oxo. Hike ni anke povas ritenar l’uzado, nomizar l’oxoza aniono per sufixo ‑at. Tale nitrato esas l’aniono od kombinuro NO3, sulfato SO4, fosfato PO4, e c. Li2SO4 esas litio-sulfato, Fe2(SO4)3 ; feri-sulfato, Ca(NO3)2 kalco-nitrato, e c. Se existas du anioni kun diferanta konteno di oxo, ni ritenas la formi ‑ato e ‑ito ; tale Na2SO3 esas natro-sulfito, dum ke Na2S esas natro-sulfo. On konoceskas la avantajo di ca nomizado komparanta ol kun D. Natriumsulfit e Natriumsulfid, od E. sulfite of sodium e sulfide of sodium.

Se existas anke plu oxoza anioni, on havas prefixi hipo e per (ne hiper, qua donas tro malgranda difero kun hipo). En ula altra kazi ni povos rekte tradukar existanta formi, ex. tiosulfato, ditionato, tritionato, e c. Hike on povas simple kopiar l’existanta nomizado di la naturala lingui.

Por la nomi di l’acidi, ni propozas uzar anke la sama nomi di anioni e dicar : nitratacido, sulfatacido, e c. Ca formi vere ne existas en naturala lingui, sed oli esas tante konsequanta e klara, ke ni ne timas ica nuvajo. Ni rekomendas varme, senkondicione evitar nomi segun uzado en D. e F. korespondanta a Schwefel­säure e schweflige Säure ; acide sulfurique ed acide sulfureux, qui ne adaptesas ad ula reguloza sistemo.

Por l’acidi kontenanta simpla aniono, reguloza nomo esus for macata per simpla adjunto di — acido ; ex. HF fluoracido, H2S sulfacido. Ni esperas, ke pos ula tempo ca nomi enduktesos. Sed dume, por havar plu granda simileso kun l’existanta uzado, ni povas uzar la formi hido­fluor­acido, hido­sulfacido, e c. Strikte li ne esas konsequanta, pro ke on devus uzar od hidofluoro, od fluoracido, dum ke la formo hido­fluor­acido esas super­-