Sro Martineau esas justa, ke esos oportuna fixigar : spadar-spadilo e hersar-hersilo. On povas adoptar quale direktanto en analoga vortifi, e ke la radiko esez verbala kande l’instrumento servas nure ad unsorta ago. Per shovelilo on normale nure shovelas, do bona : shovelar, same per spado on spadagas : do vicigenda per spadar. Kontre cizo devas konservesar, nam per cizo on povas trasekar, dissekar, tondar, e c., do cizar ne havus, se on ne admisus arbitrialeso, determinita senco. Segun ica principo on devus mem konsiderar pistilo quale radiko (malgre sa semblanta sufixo ‑ilo), nam on facas per ol diferanta agi, on pistas, disrompas, pulverigas, disfrotas ulo edc ; e derivar : pistilagar.
Pri kastanyero e querko, certe la max multa populi nomizas la kastanyero segun sa frukti (anke la Turki, quin Sro M. tale kompatas, tamen me ne savas kad anke la Chinani…) sed kontre quale nomizar analoge arbori, di qui la frukti esas apene o tute ne perceptebla ? exemple se ne la querko, certe la poplo. Kontreparte se on volas establisar l’arboro quale radiko, quanta malkomodeson on devus aceptar en expresi quale kastan-frukto, cerizo-frukto, pomo-frukto, e c. Vito esas, me koncesas, malkonsequanta ecepto e pro to, se posibla, chanjenda ; sed melono, lilaco ne signifikas la planto sed la frukto o la floro, li genitas do melonyero e lilacyero, analoge a frambyero e rozyero, quale Sro M. postulas.
Rezume Sro M. esas perfekte justa, ke detale ni devos zorgoze perfektigar e studyar nia radiki e a to kontributar omna partiano di nia linguo esas invitata, e l’Akademio esas obligata ; sed il esus maljusta, se per sa artikleto il intencus expresar, ke ni devas uniformigar omna tala radiki, pro ke to duktus a logikala neposiblaji pri qui Volapük, exemple, departante sempre de substantivo, furnisis ja ne-sequinda exemplo.
Por multa nomi di utensili vulgara, esus certe plu naturala adoptar la radiko ipsa, segun la senco quan ol havas en nia lingui ; exemple : broso, cizelo, klefo, limo, pekto (o pekteno ?), piocho, plugo, pumpo (?), raboto, raspo (?), rasto (rastro, rastelo), remo, riglo, sego, shovelo, striglo, same kam ni havas ja : cizo, martelo, e c. To esus tante plu facila, ke ni povas derivar la verbi per ‑agar, e to esas plu konforma a la natural ordino di l’idei (a la sinso di la naturala derivado). Se to longigas per un silabo la verbo, to mallongigas anke per un silabo la nomo di l’instrumento : or (en la citita kazi) la nomo di l’instrumento esas primitiva e konseque plu ofte uzata kam la verbo di ago. On konser-
- ↑ Respondo a Progr. III, 97.
