Jump to content

Page:Progreso - 3a yaro.pdf/324

From Wikisource
This page has been proofread.
294
PROGRESO

por radyifar ; e c. En altra kazi, la derivajo per ‑ilo esus nepreciza o dusenca : la kondensilo esas propre la malvarm aquo, e la konden­satoro esus plu juste nomata kondenseyo o ‑uyo ; la regulatoro ne regulizas reale, sed moderas la movo, « mantenas » ol ye fixa grado di rapideso ; fine, nomi quale rotoro, statoro ne povas derivar reguloze de nia verbi rotacar, starar : e li ne bezonas derivar de li, tote kontre : nam lor li perdus sua propra ed exakta signifiko : quo esus min preciza kam rotacilo, starilo ? To esus ankore plu malbona kam turnilo vice manivelo. Do on devas adoptar adminime kelka tala vorti, ed on povas nur questionar, en quanta grado on devos aceptar oli : exemple, kad on devos preferar ventilatoro a nia ventililo. Sed on devas adoptar li integra, quale primitiva vorti, ed esus tre maljusta, adoptar nuva sufixo ‑ator por derivar oli reguloze. Nam, unesme, ta sufixo konfliktus kun la nuna ‑ilo, e, pro ke li esus sinonima, on devus supresar una, exemple ‑ilo. Sed lor on obtenus multa barbara vorti, quale protek­tatoro, defensatoro, analoga a la formacuri di Idiom Neutral, qui obligis admisar la « Mackensenal vorti » (protektor, defensor) ; pluse, on obtenus ofte vorti ambigua, qui semblus indikar egale o men prefere personi (aganti) kam kozi (instrumenti) : qua povus ex. preferar guvernatoro a guvernilo ? Esas do necesa rezervar tala vorti a la teknikala domeno, ube li esas tre ofta e kustumala, e ne admisar tala formaco en la komuna linguo, ube ol genitus plu multa barbaraji ed embarasi kam naturala ed utila vorti.

Pri kelka malforta formo-distingi.

Deliktar, ‑o (tro proxima a la radiki delekt, delic, delikat). Delinquar, delinquo (E. delinquency), delinquanto (D.E.F.I.S, delinquent) ; ‑kt apene trovebla en ula formo (F. délit, I. delitto. S. delito)[1].

Diciplo (kun fem. diciplino) e disiplino (ordino) esas arbitriala e ne memorebla. Dicipulo (kun fem. dicipulino) e diciplino exkluzas omna hezito inter c ed s. S. dicas discipulo, I. discepolo, e por la altra linguani la plulongigo di lia vorti ne povas jenar plu kam la plulongigo ad apostolo jenas lia tre analoga Apostel (D.), apostle (E.) ed apôtre (F.)[2].

Junio e Julio esas konstanta fonto di misaudi, specale chagre­nigiva por ta populi, qui en sua patrolingui kustumas netrompiva dicernili : E. June (e muta) e July (julây), F. Juin e Juillet, I. Giugno (junyo) e Luglio (lulyo). Me propozas Junio e Julieto (F.) per qui ni multople ganos en facila artikulado ed audado ed evito di redici to, quo perdesas en naturaleso.

  1. On havas F. délictueux, en qua on audas kt. [N.D.L.R.]
  2. On ne povis mallongigar apostolo en apostlo, pro la malfacileso di stl ; ed on havis adminime exkuzo en apostol-ique, apostol-at. [N.D.L.R].