Jump to content

Page:Progreso - 3a yaro.pdf/330

From Wikisource
This page has been proofread.
300
PROGRESO

ol specale a nia amiki, qui devas diskutar publike o private kun Espe­rantisti, por montrar a li, quante la « kara lingvo » esas arbitriala e kapricoza, e quala spirito direktis la kompozo di la netuchebla Fundamento. Fraulo (celibo) venas de D. Fräulein, qua signifikas damzelo. On facis unesme fraulino, e pose, per quaza « inversa derivo », on deduktis de ica vorto la masla vorto fraulo, supresante la finalo ‑in. To esas tante plu absurda, ke en Fräulein nule aparas la sufixo ‑in (quale en Gattin, Konigin), sed la sufixo ‑lein, diminutivo ; e la radiko frau signifikas virino ; do l’ideo feminala ne rezidas en la finalo, sed kontre, en la radiko ipsa. Tamen on prenis ta radiko por signifikar… viro (ne mariajita) ! Quale procedis Ido ? Existas vorto tute inter­naciona, nome celibat, qua indikas stando. Vere, kelka lingui derivas de ol la qualeso célibataire. Sed ta vorto esas reale ja derivita, en latina, de la primitiva vorto caelebs, caelibis (radiko caelib), per la sufixo ‑at, qua retrovesas en pontificat, tribunat, consulat, e c. Esas do konforma a la vera, naturala derivo, prenar quale radiko celib‑, e derivar de ol la nomo di stando per la sufixo ‑es : celib-eso. Kompreneble, celib-o formacas tote reguloze sa feminalo : celib-ino. Omno esas klara e logikala. Komparez kun la ridinda fraulo ! E kande vi devos diskutar kun fanatika Funda­mentisto, kun blinda adoranto di la « Zamenhofa lingvo », pregez lu simple, ke lu justigez la vorto fraulo ; e vi facile venkos o konvinkos lu !


KRONIKO
Diskursi da So Peus.

Nia devota propaganto H. Peus facis dum la monato mayo seryo de diskursi por Ido en plura landi. Unesme en Elberfeld, che la imprimisti. Pose en Bruxelles (videz nia Kroniko di junio sub ica titolo). Il vizitis en London nia amiki, aparte So Baxter ; il ne facis ibe diskurso, sed privata propagado. Il uzis Ido por telegrafar, sen ula malfacileso kompreneble. La 14, 15 e 16 mayo il diskursis trifoye, en Avion, Hénin-Liétard e Billy-Montigny, kun la helpo di So de Beaufront, qua tradukis frazope en franca sa Idala paroli. Ta diskurso­maniero esis bona propagilo, nam ol montris a l’audanti, quante facile on expresas su ed interkomprenas en Ido. Rezultis fondo di grupo en Avion (en la du altra urbi existas ja grupi). Ni debas multa gratudo a So René Legrand, qua aranjis ta kunveni. Pose So Peus vizitis la grupo di Reims, e facis diskurso en Epernay, kun la helpo di Si René Lemaire, Vesnier, e c. La 22a mayo, il facis diskurso en la Lektoklubo di la germana laboristi en Paris, e vizitis plura parisana samideani. Il vizitis la