ne povos kombatar Esp. per mono. — (25 junio). So Lorenz respondis, ke nek omna originaleso esas bona, nek omna imituro malbona : la progreso konsistas generale en kritika selekto, konservo di la bonaji ed emendo di la difekti. Tale la Delegitaro procedis pri Esperanto e la konkuranta lingui, qui havis partal avantaji relate Esp. La « progreso » esas tote impedata en Esp. da la Fundamento, en qua Dro Zamenhof volis konservar mem l’erori originala. Ne esas vera, ke Esp. malkovris ed aplikis la principo di maxima internacioneso : ica principo esis malkovrata da Pirro, plu o min koncie aplikata da Zamenhof e da altra autori, e sisteme aplikata nur en Ido (ed anke en Neutral). Komparado di kelka vorti Esp. e Ido montras, quante Ido superesas per l’internacioneso, do per la komprenebleso. Ma Ido superesas precipue per la regulozeso di la derivado : la derivado en Esp. havis nula reguli (exter blinda uzado) e divenis kaoso ; la derivado en Ido determinas sen ambigueso la senco di singla vorto. L’artiklo finas per komparenda texto, ne inventita, sed pruntita de Zamenhof ipsa.
Die Umschau (2 julio) publikigis granda artiklo da Prof. W. Ostwald : Imajo-skribado e mondolinguo, qua anuncas la traduko en Ido di la Teknikala ilustrita Lexiko da Schlomann (videz supere). La idealo di linguo esas unasenca korespondo di la signo a l’ideo ; ma, quankam la tekniko esas tre internaciona, nia lingui ofras ankore tro ofte en ica domeno diversa ed ambigua expresuri, qui ne tote korespondas de un linguo ad altra. Por sekurigar l’interkompreno, imajo di l’obyekto esas tre utila, e pro to la Teknikala Lexiko esas tre oportune ilustrita. Sed imajo ne suficas a l’internaciona komunikado, necesa esas linguo skribata e parolata ; tala esas l’avantajo di L.I., e tale ol kompletigas naturale l’internaciona Lexiko. Nur tala linguo povas prizentar la regulozeso di derivado, qua esas necesa a l’interkompreno, a la klareso e precizeso di l’expresuri. So Ostwald montras, ke Esperanto ne povas divenar la L.I. di la cienco e tekniko, pro ke ol esas ligita a Fundamento, qua impedas la formaco di konsequanta e sistema nomizado. Oportis precipue regulizar la derivado, quo eventis per la principo di renversebleso, evidenta korolario di la principo di unasenceso. Nur per to la senco di la derivaji rezultas sen ambigueso de lia strukturo, e neplus dependas de l’ « uzado », do de la memoro. Historio di Ido ; l’autoro rimarkas ke, malgre la libereso di evoluco, Ido posedas stabileso, qua garantias ol kontre futura granda chanji. La Idisti ne facas bruisema propagado e riklamado ; li preferas devlopar la linguo ed aplikar ol metodale a la faki, en qui ol esas max utila e bezonata : cienco, tekniko e komerco. (Hike citesas nia specala lexiki internaciona). La linguo povas ja servar a la teknikisto, nam ol furnisas a lu
