Jump to content

Page:Progreso - 3a yaro.pdf/409

From Wikisource
This page has been proofread.
379
BIBLIOGRAFIO

mas icafoye la historio di Esperanto, montras, ke malgre sa sucesi ol ne atingis la max multa personi interesata da la L.I., pro diversa motivi, e ke la Delegitaro esis fondata precize por venkar la hezito od inerteso di ta personi, e realigar l’uneso di la L.I.

L’Avenir Blayais (Blaye, 22 junio) publikigas serio de artikli pri la L.I. da devota samideano. Il rezumas la historio di la problemo, expozas l’unesma proyekti da Descartes e Leibniz. — (29 junio). Il montras, quale la latina ne suficis e ne povis permanar quale L.I. di la cienco kreskanta en 17a e 18a yarcenti. Pro to la problemo di la L.I. sempre plu obsedis la ciencisti di ta tempi.

Le Jour (Verviers, 14 junio). — L’Angla e Ido, da H : Angenot ; respondo a la partiani di l’angla quale L.I. On montras, ke l’angla kontenas multa romanala radiki, qui trovesas en Ido, tale ke olca kontenas 79 po 100 angla radiki (tam multa kam hispana radiki). On povus adjuntar, ke l’angla esas la precipua kauzo (pro la 120 milion homi, qui parolas olu) di la dominaco di la romanal elementi en nia linguo, quale en omna L.I. qua fondesas sur la maxima interna­cioneso.

Le Jour (Verviers, 21 junio) publikigis artiklo pledanta por l’angla quale L.I., ed asertanta, ke Volapük renaskas ! — (28 junio). Nia amiko H. Angenot respondis, ke l’angla difuzesas ya… en la britana imperio, pro politikala motivi, ma ne povas supresar la cetera nacionala lingui. Pluse, nek l’angla nek altra naturala linguo havas la simpleso e regulozeso di Ido (precipue en la derivado), do nula naturala linguo povas servar la cienco tam bone kam Ido. Ido ne esas submisata a la « libera », t. e. blinda « evoluco », ma a kompetenta Akademio. Ol esas facila mem a la germanal e slava nacioni, quankam ol kontenas plu multa romanala radiki, pro lia interna­cioneso ipsa. E Volapük ne povas renaskar, kande existas plu bona lingui. La progreso ne retroiras !

Le Soir (Bruxelles, 11 julio), en sa unesma artiklo, parolis humuroze pri la L.I. : l’Esperan­tisti esas quale revolu­cionisti adveninta a la guverno, qui neplus volas audar pri irga reformo o chanjo. « Ido esas multe supera ad Esp. per logiko e simpleso ». Ol havas por su eminenta ciencisti e du « eklezii » : la katolika e la socialista.

Aberdeen Free Press (29 junio) publikigis longa recenso di Inter­national Language and Science. On naracas l’origino di Ido, on indikas la principo di interna­cioneso e citas la statistiko di nia radiki ; on admisas sa supereso relate Esperanto, precipue pro la supreso di la supersigni ; on citas frazo en Ido, ed on konkluzas en simpatioza, quankam poke skeptika tono. Esas stranja, ke on