Jump to content

Page:Progreso - 3a yaro.pdf/428

From Wikisource
This page has been proofread.
398
PROGRESO

pasivo vera antepasinta tempo di la verbi signifi­kanta ago. Fakte se « me esas konvinkita » ne signifikas ke ago di konvinkar preiris en la pasinta tempo, lor anke me esis konvinkita ne povas signifikar ke ta ago preiris (esis preirinta) en l’ante pasinta tempo. Do konvinkita neeviteble indikas ke ulu konvinkis. Altraparte on ofte sentas bezono expresar per participo la stando, qua certe esas la sama kam se la konvinkesar esus eventinta, ma qua existas de origino sen ke ulu konvinkis. Ni parolas pri homo konvinkita, pri kozo komplikita, agro extensita, reformo justigita, edc, omna ti esas expresuri nepropra, pro la sama rezono. Kompreneble on anke ne povas dicar konvinkata, komplikata, e c., pro ke to signifikas la prezenta pasivo (me esas konvinkata me konvinkesas), do anke tote altro. Hike on povas nure konstatar la manko, ed on mem apene povas hezitar pri l’intro­ducenda formo : konvink ‑ala, ‑ita, ‑ota ja okupis la tri vokali a, i, o, ed e esas okupita per la sufixo ‑et, restas nure u : konvinkuta. Do : me esas konvinkuta, l’afero komplikuta, la reformo justiguta, e c.

Me atencigas ke ca nuva formo ne esas arbitriala, ma tote kontre, rekte pruntita de l’I. Fakte I. vorti, ex. : dividuto, fenduto, esas vera pasiva participi, qui okazione povas havar exakte la sama senco, quan me propozas pri li en Ido. Simile anke conceduto (Ido : koncesuta), costrutto (konstruk­tuta), ostrutto (obstruktuta), qui havus en Ido poke altra formo enuncita inter parentezi. Do la solo, quon on povus objektar kontre ica formo, esas ke til nune ol ne esas kustumata…, vere tre malforta objekto.

III.

Simile kam pri la pasiva, ni povas anke dicar pri l’aktiva pasinto, ke me esas adveninta ne povas signifikar altro kam me advenis, altre on ne havus vera aktiva antepasinto. Por abrejar me ne repetas hike ta konkluzi. Existas do la yena posiblaji :

1) On renuncas indikar per me esas adveninta altra nuanco kam per me advenis e lore l’unesma, plu longa expresuro divenas superflua.

2) On decidas expresar per me esas adveninta ne tam la pasinta ago od evento kam la stando rezultanta de ol, quale on expresas to en D. : er ist gekommen, F. : il est arrivé, kontraste a D. : er kam, F. : il arriva. (Kelka F. verbi expresas plu senteble ca difero : « il est monté » ed « il a monté les escaliers ».) En ica kazo oportas establisar nuva formo por l’antepasinta tempo. Exemple, on povas reintro­ducar la formi propozita en l’originala proyekto Ido : amabis, amabos ; od on povas, pro la rezoni quin on alegas por l’analizala formi, introducar analizala formo. Konsi­derante ke me voyajas me agas (o facas) voyajar, on povas expresar l’antepasinto : me agis (o facis) voyajir. Me rimarkis mem, ke on povas unigar la du metodi, konsi­derante la silabo ‑ab