Jump to content

Page:Progreso - 3a yaro.pdf/427

From Wikisource
This page has been proofread.
397
LINGUALA QUESTIONI

esas konocata » signifikas : « on konocas me » (same : reputata, konsiderata, e c.). — Kontraste, fatigita devas generale esar en la pasinto ; nam « me esas fatigata » « me fatigesas » ulu od ulo fatigas me nun ; ma kande on dicas : me esas fatigita, on intencas ordinare expresar, ke on esas en la stando, qua rezultis de la fatigo o fatigeso. « Me fatigesis promenante, e nun me sidas, pro ke me esas fatigita ».

Pri nia konjugo.

Hike me parolos nure pri la kompozita tempi, nam pri la kondi­cionalo, la sola simpla tempo quan me judikas ye pluboni­genda, me ja traktis Progr. II, 150.

Pri la kompozita tempi simile malgranda retushi suficos por igar nia konjugo perfekte konten­tiganta, e ni vere ne bezonas tam revolu­cionanta chanji kam uli propozis en diversa artikli. Sro Kovacic (Progr. III, 69) esas perfekte justa, ke l’analizala formo esas necesa, pro ke sen ol on havus okazione tro longa vorti. E se ni ja devas havar ol, esus vere superflua introducar apud ol anke pluse sintezala formi. Sro Kovacic anke rimarkigis tre juste, ke la helpanta verbo esar uzesas en la slava lingui, esas do max inter­naciona, nam la germanala e romanala lingui havas ol anke, quankam ne sole. Naskas do la questiono, kad on devas uzar omna formi rezultanta de la kombino di la participi kun la verbo esar.

I.

L’uzo di un kompozita tempo esis propozata : me esas skribanta por expresar la samtempe durala ago, E. I am writing, kontras­tanta la generala (anke kustumala) prezento : me skribas, E. I write. Semblas a me ke ta kompozita formo ne devas admisesar en nia linguo. Se « me esas skribanta » signifikas la durala ago, lore anke la simpla participo skribanta (sen helpanta verbo) ne povas signifikar la generala (o kustumala) prezento, nam esas certa, ke « skribanta » e « ita qua esas skribanta » ne darfas havar diferanta signifiki.

Esas do dezirinda serchar altra expreso por ica ideo e semblas a me ke on povas mem trovar ula qua esas komprenebla ye l’unesma vido sen expliko, nome[1] : « Kande il advenis, me esis dum skribar ».

II.

Transirante a la pasivo, me rimarkigas ke hike sentesas urjanta bezono pri un plusa participo. Se me dicas : Me esas konvinkita, lor la konse­quanteso postulas ke on konsideras ca participo quale indikanta ke la ago di konvinkar preiris ; altre on ne havus en la

  1. Segun sugesto di Sro Couturat.