Quale on regulozigos la questiono di la sexui esas certe importanta, sed ya plu importanta esas ke on regulozigez ol irgamaniere, nam la nuna stando di necerteso esas netolerebla, ke on parolas unaparte pri l’autori, la lernanti, e vizas nedubeble nedeterminita sexuo (altre on dicus « l’autori e l’autorini », — « la lernanti e la lernantini »), altraparte pri profesori, medicinisti, e hike vizas viri.
Rimarko. — Segun ni, profesoro, medicinisto ne implikas la sexuo (masleso) plu kam autoro, lernanto. Same la nomi di animala speci. Por ici, on povas uzar maslo, femino (o la sufixo ‑ino, qua povas konsideresar quale abrejuro di femino). Por la nomi, titoli, funcioni di personi, qui esas principe neutra (sensexua), on povas adjuntar, en kazo di bezono, ne maslo, ma viro (e la sama sufixo ‑ino). Doktor-viro, profesor-viro esas apene plu longa kam derivaji formacita per irga specala sufixo, qua esus plu arbitriala.
P. S. — Semblas posibla ke on supresos la sufixo ‑ulo de sa nuna signifiko, vid. Progr. III 215. En ta kazo ca silabo semblas konsiderinda por indikar la masla sexuo.
La Idisti ofte hezitas pri la justa uzo di la tempi, precipue en la participo pasiva : to venas simple de la fakto, ke en nia lingui la tempi di la participo pasiva esas intermixita sub komuna e konfuza formo. Multi, qui nultempe hezitus inter amas ed amis, mem inter amanta ed aminta, hezitas inter amata ed amita ed uzas kelkafoye l’una vice l’altra (ni ne parolas pri simpla erori di plumo). To venas forsan de ke uli uzas nejusta kriterio por distingar la tempi. Exemple, li kredas dicernar la prezento per ico, ke ol expresas duranta stando : li dicus la arestato, pro ke lu esas ankore en karcero ; la kondamnato, pro ke lu restas en la stando di kondamneso ; e c. Tala kriterio esas nejusta, ne klara ed erorigiva. La vera kriterio esas multe plu simpla : Por savar qua tempo devas uzesar en la pasivo, tradukez per l’aktivo. Kad on arestas o kondamnas nun la persono ? Se yes, lu esas vere arestato, kondamnato. Se no, se on ja arestis o kondamnis lu, on devas uzar la pasinto : arestito, kondamnito ; ne importas kad l’efekto di l’ago ankore duras o ne. Mem liberigita, l’arestito restos arestito ; mem indulgita, la kondamnito restos kondamnito (t. e. ulu, quan on kondamnis ultempe). Per ta facila procedo (qua divenas balde mashinala ed instintala per kustumo) on ne povas erorar. « La pordo esas klozata » (on klozas ol nun) ; « la porko esis klozata » (on klozis ol ante) ; « la pordo esas klozita » (ol esas nun en la stando qua rezultas, de ke on klozis ol).
Ni volas citar du participi, qui preske sempre postulas la sama tempo : Konocata devas generale esar en la prezento, nam : « Me
