New-York Medical Journal (18 dec. 09). — Ula Esperantisto respondis a Dro Talmey. Il asertis, ke l’Idisti devus turnar su nur a l’Esperantisti, e tute ne a la publiko, por ne facar skandalo e ne nocar la komuna ideo. Evidente il ne savas, ke la mastri di Esp. rifuzis la diskuto, quan ni propozis a li, ed instigis ni, tute kontre, turnar ni a la publiko ! Cetere, la sama autoro fanfaronas, ke Esp. havas plu multa adepti kam Ido, sed ke, kande Ido havos plu granda suceso, l’Esperantisti povos tre facile adoptar ol « sen perceptebla peno », nam « on povas lernar la chanji di Ido en studyo de kelka hori ». Sed la reformo ne povas enduktesar da autoritato, sed nur da « individui aganta individue ». Nu ! ta Esperantisto devas konsiderar l’Idisti quale « individui aganta individue », e permisar a li agar, ne nur en la mallarja Esperantistaro, blindigita da sua chefi, sed en la granda e senpartia publiko. — La kontredici di la « konservemi » esas vere amuzanta ; l’uni dicas : « Propagez Ido nur interne l’Esperantistaro ! » ; l’altri dicas : « Propagez nur en la profana publiko, e lasez l’Esperantisti tranquila ! » Du konsili egale malsaja ; pro to ni sequos nek l’una nek l’altra, irge quante to malplezos ad uli[1].
Heraldo de Castellon (16 oktobro) recensis favoroze diskurso facita da nia samideano So J. Salvador Ferrer en la Circulo Mercantil é Industrial di ta urbo. Il expozis la nuna stando di la problemo : « La situeso komplete chanjis. Olim, ni, l’amiki di l’ideo, dicis : ek la plura proyekti, ni ofras unu, plu o min bona ; sed nun, pos la decido e la labori di la Delegitaro, ni bone povas dicar : venez e lernez ; to ne esas un de la multa pasinta proyekti, sed la L. I. pronta, facila, logikal e quik aplikebla, qua, ultre la helpo di sua adheranti, havas la sanciono di la filologio e di la cienco ». On ne povas plu bone prizentar nia linguo a la profani. — Pose on apertis kurso pri Ido. Danko e gratulo a nia hispana amiki.
Le Réveil de la Manche (12 febr.) insertis tre bona ed interesanta artiklo pri Ido. On raportas pri experimento facita da nia amiki di Cherbourg, qui demandis e ricevis letri en Ido de multa diverslanda samideani. — To memorigas da ni la « experimento » facita recente da granda Parisana jurnalo : ol insertis en 1a pagino artiklo en Esperanto, e, por provar la facileso di la linguo, demandis, ke sa lektanti skribez, kad li komprenas ol. Nulu respondis… ecepte spritoza Idistino ; e la fanfaronema manifesto tute abortis.
Unga Tankar (15 jan., 1 febr.), kontenas sub la rubriko : Populara cienco, seryo de artikli da G. A. Larsson pri la Mondolinguo. La sama jurnalo duras publikigar la lecioni di So Lundqvist pri Internaciona Linguo Ido.
- ↑ On dicas : « Se l’Esperantisti adoptos Ido, lor Ido esos Esperanto ». On ne povas plu klare konfesar, ke omno reducesas a questiono di nomo !
