Jump to content

Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/250

From Wikisource
This page has been validated.


236

TI PILIBUSTERISMO

Iti tengnga ti salas, iti babaen dagiti parparol a nalabaga, adda makita nga uppat a lamisaan a nagbukel, nagpapada ti nagbabaetan da ket nagsisinnulida; babassit a bangbangko a kayo a kasdi met a nagbukel ti adda a pagtugawan. Iti tengnga ti tunggal lamisaan, kas kadawyan iti daydi a pansitan, addada naikabil a uppat a babassit a pingpinggan a naburikburikan ket tumunggal maysa adda linaunna nga uppat a pastel; adda pay uppat a pagitsaan, agraman kalkalob da, bin-igda amin a porselana a nalabaga; iti batog ti tunggal bangko adda makita a maysa a botelia ken dua a tagayan a sarming a sumilsileng.

Ni Sandoval, ta naamiris, agkitakita, awan la ti dina saludsuden, ramananna dagiti paspastel, amirisenna dagiti kukuadro, basaenna ti nakaisuratan ti bayad dagiti sidsida. Dagiti dadduma pagsasaritaanda met dagiti nasken a mangmangngeg iti inaldaw, dagiti aktris ti opereta pransesa ken ti datdatlag a sakit ni Simoun, iso a, kas kuna dagiti daddu­ ma, nasarakanda a sisusugat iti dalan, ket dagiti dadduma kunada met a kinayatna a pinatay ti bagi na; kas kadawyan, ti la adda a pamatpatangan da. Ni Tadeo, sabali met ti damag na, ket kunana a naimbag ti naggapuan na. Ni Simoun kinabil ti maysa a tao a saan nga am-ammo iti daan a plasa ti Vivac; ti ibabales iso ti gapo na, ket iti pakapnekan iti daydi, ni pay Simoun dina kayat a ibaga. Iso daydi ti nangrugyanan da a nagsausao kadagiti nalmeng a ibabales, ket, kas kadawyan, naisilpo dagiti ar-aramid dagiti praile, a tu­ munggal maysa inna sinarita dagiti kabibiag dagiti kukura ka­ dagiti il-ili da.

Adda naisurat iti dadakkel a letra a nangisit a uppat a kabatog, a iso ti namalangat iti salas, ket kastoy ti sasawenna:

“Ti Kabesilia toy a ponda

Kadagiti tattao ipakpakaunana

Nga awan ania man a ibatida

Iti rabaw dagiti lamlamisaan wenno

palpalangka.”

— !Ania man met a pakdaaren! —kinuna ni Sandoval,— pakakitaan no mabalin ida a pagtalkan ,Jania? Ket ania ket a berso dagitan! Ni don Tiburcio a nagbalin a redondilia, dua a saksaka, ti maysa at-atiddag ngem ti maysa, iti nagbaetan dagiti dua a sarsarukod! No makita ni Isagani, inna ida isagot iti ik-ikiten na!

—Addaytuyen ni Isagani! —insungbat ti maysa a timek iti yan ti agdan.