Jump to content

Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/276

From Wikisource
This page has been validated.


262

TI PILIBUSTERISMO


ket ti kasdi, pakpakauna ti nakabutbuteng a mapasamak. No ti init limgak kuma a nagsubli iti uppat ket dagiti SantoKristo nabigatanda kuma a nagsapin, ni Quiroga saan kuma unay a nagdanag: kinunana ngata kuma a ti init liampo, ket dagiti sagrada a ladladawan, mannugalda iti chapdiki, a mabati nga awan bado da; ngern jti saan a ipapan dagiti praile idi pay met ket ngarod ta kassasangpet dagiti ado a babbaro a laklako na!

Gapo iti panangibilin ti maysa a Probinsial a gayyem na, ni Quiroga inparitna ti iseserrek kadagiti pagpaspasugalanna iti liampo ken chapdiki ti iso amin a indio a saan na a daan nga am-ammo; daydi masakbayan a konsul dagiti in-insik mabuteng a inda agawen ti pirak a maipaabak sadiay dagiti nakakaasi. Kalpasan ti panangisagana na iti paglakuan na tapno madaras a maripkan, no kas pagarigan adda bareng-ania, pinakuyog iti maysa a guardia beterana iti nakaas-asideg a nagbaetan ti balay na ken ti balay ni Simoun. Ni Quiroga nasarakanna daydi a kanito a kasayaatan unay a panangiburay, kas kinuna kenkuana ti joyero, kadagiti palpaltog ken balbala a sidudulin iti almasen na. Manamnama a kadagiti al-aldaw a masangwanan, agpasukainda ket ison, jnagadunto dagiti mabalbalod; nagadunto dagiti tattao a natakrot a ma­ ngibbet kadagiti amin a naur-urnong da! Iso daydi ti pammayan dagidi daan a karabinero a mangisikap a mangikabil iti sirok dagiti balbalay iti tabako ken bulbulong a maiparit, sadanto aginsusukain ket pilitendanto ti nakakaasi nga akinbalay a mangpasuksok kadakuada wenno agbayad iti multa! Isuna la a ti kasdi a pamayan simmayaat, ket idi nawayaanen ti panagmula iti tabako, dagiti ig-igam a maiparit isuda ti isublatdan!

Ngem ni Simoun awan kayat na a makita ket pinaibagana ken insik Quiroga a baybay-anna pay la a kasdi, ket iso di napan na kinita ni don Custodio, ta inna saludsuden kenkua­ na no rebbengna nga ikkan iti igam wenno saan ti basar na; ngem ni don Custodio kaskasdi met a di agawat; madama idi nga ad-adalenna ti maysa a gakat no kasano ti inna panagsarapa, no kas pagarigan ta lawlawen ti kabusor. Nalagipna ni Ben-Zayb, a mapan pagdamagan; ngem, idi inna nasarakan a siigam amin a ngipen na ket ti pay pagpandag na papel, dua a rebolber nga adda bata da, ni Quiroga nagpakada iti nabalinna a kabiit ket limmungog iti balay na, a napan nagiddan ket inpambarna a masakit.

Iti maikapat a uras iti malem, saan la a naipikpiket ti masasaon. Matantanabutuben ti panagtutulag kano dagiti