315
Ti Rambak
dagiti saksaka ken im-ima na aglamiisda ket daydi nangisit nga anniniwan ti joyero dumakdakkel a kasla di nakappapati, a linawlaw ti apoy. Iti baba ti agdan nagsardeng ni Simoun a kasla nagduadua; ni Basilio saan a umanges. Ti panagngata na apagbiit laeng: ni Simoun intangadna ti ulona, tinartarusna nga inulit ti agdan ket nagpukaw.
Idi ta kasta, inpagarop daydi agad-adal a ti balay tumayaben iti di mabayag, ket dagiti diddiding, dagiti pagpagsaingan, dagiti makidaya, ti atep, dagiti tawtawa, ti orkesta, inda amin maipalpallatok ti tangatang a kasla sangarakein a beggang iti let-ang ti kasta unay a dulluog; kimmita iti lawlaw na, ket inpagarupna a bangkay dan dagidi tattao nga agbuybuya; makitana ida a napukpukulan; inpapanna a ti tangatang napunno iti apoy a gumilgil-ayab, ngem ti kinatalna ti panagis-isip na nagballigi iti daydi apagbiit a pannakatalimpungaw na a nayunan ti bisin na ket nakunana:
—Inggana iti saan a umulog, awan peggad. Saan pay dimteng ti Kapitan Jeneral! Ket inkagumaanna ti nangipakita nga iso sitatalna nga inep-epna daydi dina matengngel a tigerger dagiti saksakana, ket kinayatna nga inliwliwag a sabali ti inna pinanpanunot. Adda mangatkatawa kenkuana iti uneg na nga agkunkuna:
—No agpigergerka ita, ta di pay dimteng ti kangitingitan a kanito, ¿kasanukanton inton makitam nga agayos ti data, sumged dagiti balbalay ket agsagawisiw dagiti balbala?
Dimteng ti Kapitan Jeneral, ngem daydi bumaro saan a iso ti inna kinita: palpaliiwenna ti rupa ni Simoun a maysa kadagiti immulog a napan simmabat, ket nabasana iti natangken a rupa na ti naikeddeng a patay amin dagidi a tattao, ket iso di kinabbuyutan marten ti baro a kigtot. Naglamiis, nagsadag iti kabiti ti balay, ket, a sikikita dagiti matmata na kadagiti tawtawa ket siaallingag dagiti laplapayag na, kina yatna a pinadlesan ti mabalin a maaramid. Nakitana iti salas dagiti ado a tattao a nanglawlaw ken Simoun ken mangbuybuya iti pagsaingan; nangngegna dagiti ado a kabkablaaw, sidsiddaaw; dagiti sasao a “panganan,” “maisibro,” namin-ado a naul-ulitda kadagiti laplapayag na; nakitana ti Jeneral a immisem ket inpagarupna a maisibro iti daydi met la a rabii, kas nasaon ti joyero, ket saan a sabali ti pakaikabilan na, no di iti yan a panganan ti Kapitan Jeneral. Ni Simoun nagpukaw; a sinurot dagiti ado a mangdaydayaw ken kuana.
HISTORICAL DATA BANK
N H I
