348
ti daton nadarisay, awan mulit na, tapno maikari a maawat!
. . .¿Adino ti yan yo, dakay nga agtutubo, a mangibugas iti
bagi yo iti pigsa ti biag a nagpanawen kadagiti ur-urat ini,
iti kinadalos dagiti panpanunot a namulitanen kadagiti ututek mi ken iti apoy ni rugso a naiddepen kadagiti puspusomi?. . . Ur-urayendakayo, o, dakay nga agtutubo, umaykayo
ta ur-urayendakayo!
Ket piman ta nariknana a nababasa dagiti matmata na, insinana ti ima na iti ima ti masakit, timmakder ket immasideg iti tawa, ta inna kinita ti nalawa a rabaw ti taaw. Nainayad a tuktok iti ruangan ti nangaon kenkuana iti inna panagpanpanunot. Iso ti ubing na a nagsaludsod no seggcdanna ti silaw.
Idi immasideg ti apo padi iti masakit ket inna nakita, iti lawag ti silaw, a saanen nga aggaraw, sikikidem dagiti matmata na, daydi ima a nangpetpet iti ima na, siuukrad ken siuunnat iti igid ti pagiddaan, inpapanna iti apagbiit a matmaturog; ngem idi mapaliiwna a saanen a umanges, sinagidna a siinayad ket iso di nadlawna a nalpasen a natay: mangrugi idi nga aglamiisen.
Idi ta kasta, nagparintumeng, ket naglualo.
Idi timmakder ket inna miningmingan ti bangkay, a iti rupa na mabasa ti napalalo a liday, ti tuok ti maysa a biag nga awan inna nagpapaayan, a ikuyugna man iti labes ni patay, daydi lakay nagkintayeg ket intanamitimna:
—Ni Apo Mugna ti mangngaasi kadagiti nangkillo iti dalan na!
Ket idi ta madama dagiti ububbing na, nga inna inayaban, nga agparparintumeng ken mangilulualo iti natay, a sigagagar ken sabasabali ti yan dagiti naknakem da, a kumit kita iti pagiddaan ken mangulit-ulit kadagiti REKIEM a kasta unay, ni Padre Florentino innalana iti maysa a pagidulinan daydi agdindinamag a maleta a paslep a yan dagidi saan a nakappapati a gamgameng ni Simoun. Nagngata iti nabiit; ngem, saan a nagbayag; idi agduyos ti nakem nan, binagkatna nga inyulog, napan iti daydi dili a masansan a pagtugtugawan ni Isagani a mangan-anninaw iti tukok ti taaw.
Ni Padre Florentino kinitana ti sakaanan na. Sadi ba ba makita dagiti nalidem a daldalluyon ti taaw a Pasipiko a mangsipatsipat kadagiti lukong-lukong ti dili, a kasta unay pigsa ti danarudor da; idi ta inna ida inagkan ti maysa a sinamar ti bulan, nagraniag dagiti daldalluyon ken dagiti sibsibo da, a kasla rissik ti apoy, kasla rinakem a birbrilyante nga inpuruak iti tangatang ti maysa a di makitkita nga agin-
